საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით TV პირველის ჟურნალისტმა ანა ახალაიამ ქარტიის მერვე (ბავშვის უფლებები) პრინციპი დაარღვია.

მის წინააღმდეგ ქარტიას ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ მომართა. სადავო იყო ტელეკომპანიის ეთერში, გამოშვება “პირველებში” გასული სიუჟეტი. განმცხადებელი განმარტავდა, რომ ჟურნალისტი სიუჟეტის მომზადებისას ესაუბრა იმ არასრულწლოვნებს, რომლებიც უშუალოდ შეესწრნენ მომხდარ ფაქტს, მეორეს მხრივ კი სიუჟეტიდან არ დგინდება, რომ ჟურნალისტს კომენტარის ჩასაწერად ჰქონდა მშობლის ან სხვა, არასრულწლოვანზე პასუხისმგებელი პირის ნებართვა. გარდა ამისა, მხარე აღნიშნავდა , რომ ისეთი ფაქტების გახსენება, როგორიცაა ჩვილის მკვლელობა, ნეგატიურად აისახებოდა არასწრულწლოვანის ფსიქოლოგიურ მდგომარეობაზე.

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით ტელეკომპანია “მთავარის” ჟურნალისტმა მაკა ჩიხლაძემ ინფორმაციის სიზუსტის, არასწორი ინფორმაციის შესწორების და ფაქტის განზრახ დამახინჯების პრინციპი დაარღვია.

მის წინააღმდეგ ქარტიას კომპანია “უსფ ბრიტანია კონსტრაქშენმა” მომართა. მხარე დავობდა ტელეკომპანია “მთავარის” ეთერში, 2020 წლის 27 მარტს გასულ სიუჟეტზე, რომელიც საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ “უსფ ბრიტანია ქონსთრაქშენთან“ გაფორმებულ ხელშეკრულებასა და ქ. თბილისში, გულუას ქ.#8-ში მდებარე შენობის რემონტს ეხებოდა.

განმცხადებელი განმარტავდა, რომ ჟურნალისტმა დამალა სწორი ინფორმაცია, მის ხელთ არსებული ფაქტები და არ მისცა შესაძლებლობა გამოთქმულ უსაფუძვლო ბრალდებებზე გაეცა შესაბამისი პასუხი, რითაც შეცდომაში შეიყვანა მაყურებელი.

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით ტელეკომპანია “მთავარის” ჟურნალისტმა მაკა ჩიხლაძემ ინფორმაციის სიზუსტის, არასწორი ინფორმაციის შესწორების და ფაქტის განზრახ დამახინჯების პრინციპი დაარღვია.

მის წინააღმდეგ ქარტიას კომპანია “უსფ ბრიტანია კონსტრაქშენმა” მომართა. მხარე დავობდა ტელეკომპანია “მთავარის” ეთერში, 2020 წლის 27 მარტს გასულ სიუჟეტზე, რომელიც საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ “უსფ ბრიტანია ქონსთრაქშენთან“ გაფორმებულ ხელშეკრულებასა და ქ. თბილისში, გულუას ქ.#8-ში მდებარე შენობის რემონტს ეხებოდა.

განმცხადებელი განმარტავდა, რომ ჟურნალისტმა დამალა სწორი ინფორმაცია, მის ხელთ არსებული ფაქტები და არ მისცა შესაძლებლობა გამოთქმულ უსაფუძვლო ბრალდებებზე გაეცა შესაბამისი პასუხი, რითაც შეცდომაში შეიყვანა მაყურებელი.

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით ტელეკომპანია “იმედის”, წამყვანებმა რუსა შელიამ და ვაკა გორგილაძემ ინფორმაციის სიზუსტის პრინციპი დაარღვიეს.

მის წინააღმდეგ ქარტიას ლევან ქათამაძემ მომართა. მხარე დავობდა ტელეკომპანია “იმედის” ეთერში, გადაცემა “არენაში” 2020 წლის 11 თებერვალს გასულ სიუჟეტზე, რომელიც ამერიკელი კონგრესმენების კრიტიკულ წერილებს და Fake news-ებს ეხება. მხარის განმარტებით, fake news-ებთან დაკავშირებით ინტერვიუსთვის დაუკავშირდა ჟურნალისტი, მას, როგორც საიას საზოგადოებასთან ურთიერთობის მენეჯერს და მისი კომენტარი ჩაწერა შეთანხმების გარეშე. განმცხადებელს მიაჩნდა, რომ ტელევიზიით გავრცელდა მცდარი ინფორმაცია ლევან ქათამაძესთან დაკავშირებით, კერძოდ, მის პასუხს მიეცა არასწორი ინტერპრეტაცია.

მხარე ასევე დავობდა ქარტიის მეოთხე (ინფორმაციის მოპოვების კეთილსიდისიერი მეთოდები) და მეათე (პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა) პრინციპებზე, მაგრამ საბჭომ ამ ნაწილზე დარღვევა არ დაადგინა.

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით ტელეკომპანია “იმედის” წამყვანებმა რუსა შელიამ და ვაკა გორგილაძემ ინფორმაციის სიზუსტის, არასწორი ინფორმაციის შესწორების და ფაქტის განზრახ დამახინჯების პრინციპი დაარღვიეს.

მის წინააღმდეგ ქარტიას ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ მომართა. მხარე დავობდა ტელეკომპანია “იმედის” ეთერში, გადაცემა “არენაში” 2020 წლის 11 თებერვალს გასულ სიუჟეტზე, რომელიც ამერიკელი კონგრესმენების კრიტიკულ წერილებს და Fake news-ებს ეხება. მხარის განმარტებით, fake news-ების შესახებ სქემა ისე იყო გადმოცემული, რომ მის უკან ნაციონალური მოძრაობა მოიაზრებოდა. გარდა ამისა, სიუჟეტიდან ჩანდა პათოსი, რომ fake news-ების გამავრცელებელი გუნდის ქვეშ ერთიანდებიან არასამთავრობო სექტორის წარმომადგენლებიც, კადრში კი პარალელურად აჩვენებდნენ სულხან სალაძეს. განმცხადებლის მოსაზრებით, ეს ტექსტი და კადრები ტოვებდა ისეთ შთაბეჭდილება, რომ ის (სულხან სალაძე) აფილირებული იყო ნაციონალურ მოძრაობასთან, რაც სიმართლეს არ შეესაბამება.

მხარე ასევე დავობდა ქარტიის მესამე პრინციპზე (დადასტურებული წყარო), მაგრამ საბჭომ ამ ნაწილზე დარღვევა არ დაადგინა.

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის (სუს) მიერ გავრცელებული ინფორმაციით ტელეკომპანია “მთავარის” ეთერში გასულ ერთ-ერთ სიუჟეტზე დაწყებულია გამოძიება. განცხადებაში სუს-ი სიუჟეტს დეზინფორმაციულს უწოდებს, ხოლო ქმედებას - საბოტაჟს.

პირველ რიგში, აღვნიშნავთ, რომ ტელეკომპანია “მთავარის” მიერ მომზადებული სიუჟეტის გამო სისხლის სამართლის გამოძიების დაწყება, წარმოადგენს უმწვავეს, არათანაზომიერ რეაგირებას და მედიის თავისუფლებაში ჩარევის ძალზედ სახიფათო პრეცედენტს.

დემოკრატიულ საზოგადოებაში, გამოხატვის თავისუფლების პრინციპებიდან გამომდინარე, სახელმწიფოს ჩარევისგან დაცულია ნებისმიერი მედია საშუალება, მიუხედავად იმისა, მიიჩნევა თუ არა ის ინფორმაციის ობიექტურ გამავრცელებლად. მიუხედავად აღნიშნულისა, დღეს, ინტერნეტის, სოციალური მედიისა და ტექნოლოგიების განვითარებასთან ერთად, საზოგადოება განსაკუთრებით მოწყვლადია დეზინფორმაციის წინაშე. სწორედ ამიტომ, აუცილებელია, შესაბამისი საგანმანათლებლო კამპანიების წარმოება, საზოგადოებაში დეზინფორმაციის ამოცნობის მიმართულებით ცნობიერების ამაღლება. ამასთან, უმნიშვნელოვანესია ჟურნალისტთა შიდა რეგულირების მექანიზმების, მაგალითად როგორიც არის ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია ეფექტური ფუნქციონირება, დეზინფორმაციის ყველა შესაძლო ფაქტის გარემოებების დეტალური შესწავლა და აღნიშნულის დადასტურების შემთხვევაში, შესაბამისი ზომების მიღება შიდა რეგულირების ფარგლებში.

ამავე დროს მივიჩნევთ, რომ დაუშვებელია მედიის მიერ მომზადებული სიუჟეტის გამო სისხლის სამართლებრივი დევნის დაწყება იმ შემთხვევაშიც კი, თუ დადასტურდება, რომ სიუჟეტით გაშუქებული ფაქტები ნამდვილად წარმოადგენს სიცრუეს. წინააღმდეგ შემთხვევაში ნებისმიერ ხელისუფლებას მიეცემა გავრცელებული ინფორმაციის სუბიექტური შეფასების საფუძველზე თავისუფალი მედიის კონტროლის მექანიზმი. ხელისუფლებას, ბუნებრივია, გააჩნია საკუთარი სიმართლის დამტკიცებისა და გავრცელების უფრო დიდი რესურსი და მეტი პლატფორმა. შესაბამისად, ხელისუფლების რეგირება მის მიმართ წაყენებულ ბრალდებაზე, თუნდაც ის იყოს უსაფუძვლო, უნდა მოექცეს ზემოთაღნიშნული ზომების ფარგლებში.

იმ პირობებში, როდესაც აშკარაა კონკრეტულად ტელეკომპანია “მთავარის” მიმართ ხელისუფლების უარყოფითი განწყობა (მაგალითად, სახელმწიფო თანამდებობის პირები საჯაროდ უცხადებდნენ ბოიკოტს არხს) და როდესაც საქართველო არაერთხელ მოხვდა მსოფლიოს ყურადღების ცენტრში დეზინფორმაციისა და ყალბი ანგარიშებით ანტიდასავლური პროპაგანდის ფაქტების სიმრავლის გამო, განსაკუთრებით შემაშფოთებელია, სუს-ის მიერ “მთავარ” არხზე გასული სიუჟეტის “საბოტაჟად” შეფასება. აღნიშნული ქმედება, რეპრესიული მექანიზმის შერჩევითად გამოყენების შთაბეჭდილებას ქმნის.

ვფიქრობთ, რომ სატელევიზიო სიუჟეტის გამო საბოტაჟის მუხლით სისხლისსამართლებრივი დევნის დაწყებას, შეიძლება ჰქონდეს შეუქცევადი მსუსხავი ეფექტი ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილი ყველა მედიასაშუალებებისთვის და დააზარალოს მოქალაქეთა მიერ ხელისუფლების კონტროლის იდეა.

კოალიცია „მედიის ადოკატირებისათვის“ წევრი ორგანიზაციები ვეხმიანებით ქალაქ თბილისის მერის და „ქართული ოცნების“ გენერალური მდივნის კახა კალაძის ინიციატივას შექმნას ახალი პლატფორმა მედიაკრიტიკისათვის და გამოიყენოს თავისი პოლიტიკური ძალაუფლება მედიაზე თავდასხმის გასაძლიერებლად.

მიგვაჩნია, რომ მაღალი პოლიტიკური თანამდებობის პირის მხრიდან კრიტიკული მედიასაშუალების მისამართით მსგავსი კამპანიის წარმოება არ შეესაბამება დემოკრატიული საზოგადოების მოლოდინებს. უხეშად ეწინააღმდეგება მაღალი თანამდებობის პირთა ეთიკურ ღირებულებებს და პრინციპებს. მით უფრო, როცა არსებობს რისკი წახალისდეს ჟურნალისტების მიმართ აგრესია, სიტყვიერი და ფიზიკური თავდასხმა.

განსხვავებული მოსაზრებების არსებობა დემოკრატიული საზოგადოების ბუნებრივი მოცემულობაა. გადაწყვეტილების მიღებისას და სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას, საჯარო პირებმა კარგად უნდა გაიაზრონ დაკისრებული პასუხისმგებლობები.

თბილისის მერს, როგორ მმართველი პარტიის წარმომადგენელს, კიდევ ერთხელ მოვუწოდებთ იფიქროს ჟურნალისტების უსაფრთხოებაზე, მხარი დაუჭიროს მედიის თავისუფლებას და საკუთარი დამოკიდებულებით არ გააღრმავოს მედიაზე თავდასხმის რისკები.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ დასაშვებად ცნო გიორგი ახვლედიანის განცხადება TV პირველის ჟურნალისტების - ნოდარ მელაძის და ეკო მაღრაძის წინააღმდეგ.

სადავო ჟურნალისტური პროდუქტი „ქართული ოცნების გარე სპიკერების ინსტიტუტთან“ დაკავშირებით, TV პირველზე, 2020 წლის 30 მაისს, “ნოდარ მელაძის შაბათის” ეთერში გავიდა.

განმცხადებლის განმარტებით, სიუჟეტში საუბარი იყო ოცნების იმ მხარდამჭერებზე, რომლებიც პარტია “ქართული ოცნების” საქმიანობის პროპაგანდისთვის ფულს იღებენ, ჩამოთვლილთა სიაში კი მოხვდა მისი იდენტური სახელისა და გვარის მქონე ადამიანი. მხარე განმარტავს, რომ ეს დოკუმენტები ნაბეჭდი სახით იყო და არც ბეჭდით და არც ხელმოწერით მისი ნამდვილობა არ დასტურდებოდა.

მხარე დავობს ქარტიის შემდეგი პრინციპების დარღვევაზე:

• პირველი (ინფორმაციის სიზუსტე);
• მესამე (დადასტურებული წყარო);
• მეოთხე (ინფორმაციის მოპოვების სამართლიანი მეთოდები);
• მეხუთე (შესწორება).

ქარტიის საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე განიხილავს და გადაწყვეტს დაირღვა თუ არა ქარტიის პრინციპი.