საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ დასაშვებად ცნო თეა გოდოლაძის განცხადება ონლაინგამოცემა „ipress.ge"-ს წინააღმდეგ.
სადავო ჟურნალისტური პროდუქტი საიტზე 2021 წლის 6 ივლისს გამოქვეყნდა და სეისმოლოგიის ეროვნული ცენტრის დირექტორის საქმიანობას ეხებოდა.
განმცხადებლების პოზიციით, სადავო მასალაში მის მიმართ გაჟღერებული ბრალდება სიმართლეს არ შეესაბამება და ჟურნალისტი ინფორმაციის გადასამოწმებლად მას არ დაკავშირებია.
განმცხადებელი დავობს ქარტიის შემდეგი პრინციპების დარღვევაზე:
ქარტიის საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე განიხილავს და გადაწყვეტს დაირღვა თუ არა ქარტიის პრინციპები.
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭო 13 აგვისტოს 1 საქმეს ონლაინ განიხილავს:
18:00 საათზე - გიორგი ხუჭუა „მთავარი არხის" ჟურნალისტის მიხეილ სესიაშვილის წინააღმდეგ
სადავო მასალა გადაცემა „მთავარი შაბათს” ეთერში 2021 წლის 19 ივნისს გავიდა.
განმცხადებლის განმარტებით, სიუჟეტში ჟურნალისტმა ფაქტები განზრახ დაამახინჯა და საზოგადოებას ზუსტი ინფორმაცია არ მიაწოდა. მისი თქმით, ჟურნალისტმა ინფორმაციის მოპოვებისას არაკეთილსინდისიერი და არასამართლიანი მეთოდები გამოიყენა. შემდგომ კი არ შეასწორა გამოქვეყნებული არაზუსტი ინფორმაცია, რომელიც აუდიტორიის შეცდომაში შემყვანია.
მხარე თვლის, რომ დარღვეულია ქარტიის პირველი (ინფორმაციის სიზუსტე), მესამე (დადასტურებული წყარო), მეხუთე (არაზუსტი ინფორმაციის შესწორება) და მეთერთმეტე (ფაქტის განზრახ დამახინჯება) პრინციპი.
სხდომა გაიმართება ონლაინ, პროგრამა Zoom-ის მეშვეობით. სხდომაზე დასწრების მსურველებმა შეგიძლიათ მოთხოვნა გამოაგზავნოთ ელექტრონულ ფოსტაზე - ethicscharter@gmail.com
საქმის განხილვა ღიაა და ნებისმიერ მსურველს შეუძლია დასწრება.
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭო 10 აგვისტოს 1 საქმეს ონლაინ განიხილავს:
18:00 საათზე - ქობულეთის მუნიციპალიტეტის მერია „ტვ 25"-ის ჟურნალისტების სულხან მესხიძისა და ნინია მესხიძის წინააღმდეგ
სადავო მასალა - „ქობულეთის მერიას უსინათლოები მხედველობიდან გამორჩა”, ტელეკომპანიის ეთერში, 2021 წლის 04 მაისს გავიდა.
განმცხადებლის განმარტებით, სიუჟეტში ქობულეთის მუნიციპალიტეტის მერიის მისამართით გამოთქმული ბრალდება სიმართლეს არ შეესაბამება და მოსახლეობის შეცდომაში შეყვანას ისახავს მიზნად.
მხარე თვლის, რომ დარღვეულია ქარტიის პირველი (ინფორმაციის სიზუსტე), მეხუთე (არაზუსტი ინფორმაციის შესწორება) და მეთერთმეტე (ფაქტის განზრახ დამახინჯება) პრინციპი.
სხდომა გაიმართება ონლაინ, პროგრამა Zoom-ის მეშვეობით. სხდომაზე დასწრების მსურველებმა შეგიძლიათ მოთხოვნა გამოაგზავნოთ ელექტრონულ ფოსტაზე - ethicscharter@gmail.com
საქმის განხილვა ღიაა და ნებისმიერ მსურველს შეუძლია
დასწრება.
სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საქმიანობის შესახებ, მთავარი არხის ეთერში გასული მასალა კიდევ ერთხელ მიუთითებს ქვეყანაში არსებულ მასობრივი კონტროლის და ადამიანის უფლებების შელახვის უმძიმეს პრაქტიკაზე.
გუშინ, მთავარი არხის ეთერში გავიდა მასალა სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის 2020 წლის საქმიანობის შესახებ, რომელმაც განამტკიცა საზოგადოებაში უკვე არსებული ეჭვები ქვეყანაში ადამიანის კერძო სფეროში უკანონოდ ჩარევის მძიმე პრაქტიკის არსებობის თაობაზე, კერძოდ, სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მიერ სავარაუდო უკანონოდ განხორციელებული ფარული თვალთვალისა და მიყურადების ფაქტების შესახებ.
მასალაში ნახსენები სამოქალაქო ორგანიზაციების წარმომადგენლები (გიორგი ონიანი, გურამ იმნაძე და გიორგი მშვენიერაძე) ადასტურებენ გადაცემაში განხილული ერთ-ერთი კომუნიკაციის ნამდვილობას, რომელიც შეეხებოდა სოციალური სამართლიანობის ცენტრის ერთ-ერთი დირექტორის, თამთა მიქელაძის დაბარებას უსაფრთხოების სამსახურში. ეთერში გასული სხვა ინფორმაციის ნამდვილობას ასევე ადასტურებს რადიო თავისუფლების გამომძიებელი ჟურნალისტი, გიორგი მგელაძეც.
გუშინ მედიაში გასული ინფორმაცია კიდევ ერთხელ მეტყველებს იმაზე, რომ სუს-ის კონტროლის და მეთვალყურეობისგან ქვეყანაში არც ერთი ჯგუფი, პირთა წრე, ინდივიდი არ არის დაცული. მათ შორის არასამთავრობო ორგანიზაციების, მედიის, პოლიტიკური ჯგუფის წარმომადგენელები.
ფრაგმენტული რეფორმების, ფიქტიური სასამართლო და სუსტი საპარლამენტო ანგარიშვალდებულების ფონზე, სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური, თავისი ჭარბი უფლებამოსილებით და მძლავრი ბერკეტებით, მასობრივი კონტროლის მექანიზმად ჩამოყალიბდა ქვეყნაში. შემაშფოთებელია ისიც, რომ პარლამენტი განაგრძობს სუს-ის ოპერატიულ ტექნიკური შესაძლებლობების გაძლიერებას და ამაზე მიუთითებს ინფორმაციული უსაფრთხოების კანონში განხორციელებული ცვლილებები.
არაერთი მცდელობის, ფართომასშტაბიანი კამპანიების მიუხედავად, სახელმწიფომ, დღემდე ვერ აიღო პასუხისმგელობა სამსახურის და მის ფარგლებში არსებული კონტროლის ინსტრუმენტების ფუნდამენტურ რეფორმაზე, მოსმენა-მეთვალყურების მექანიზმების გადახედვაზე, ამ პროცესის დემოკრატიულ რეჟიმში მოქცევაზე. ამ რეფორმის ჩაგდებით, სახელმწიფომ ლეგიტიმაცია მისცა უწყების ფარგლებში, ადამიანის ფუნდამენტური უფლებების შელახვის ხარჯზე, მასობრივი მოსმენების და კონტროლის ფუნქციას.
ოკუპაციის, შიდა და საგარეო საფრთხეების სიჭარბის მიუხედავად, ჩნდება განცდა, რომ სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ძირითადი რესურსი სახელმწიფოსათვის პოლიტიკურად საინტერესო კონკრეტული ჯგუფების კონტროლზე იხარჯება და არ ხდება სამსახურის რესურსების მობილიზება ქვეყნის სუვერენიტეტისთვის მნიშვნელოვანი საფრთხეების იდენტიფიცირების, მათზე რეაგირების მიზნით.
მყიფე დემოკრატიის, მძიმე პოლიტიკური კრიზისების ფონზე, სახელმწიფო უსაფრთოხების სამსახური ჩამოყალიბდა ქვეყანაში მკაცრად პოლიტიზირებულ, გავლენიანი პოლიტიკური ფიგურების ინტერესების სადარაჯოზე მყოფ უწყებად, რომელიც კონკრეტული ჯგუფის პოლიტიკური ძალაუფლების შენარჩუნებას, თვალთვალით, დაშინების და შანტაჟის ინსტრუმენტით ცდილობს. ქვეყანაში სუსტია სამსახურის უკანონო საქმიანობაზე რეაგირების მექანიზმები. მოქალაქეების შესაძლო უკანონო კონტროლის და მეთვალყურეობის საქმეების გამოუძიებლობასთან ერთად, ქვეყანაში არ არსებობს სამსახურის საქმიანობის ეფექტიანი ზედამხედველობის ინსტრუმენტები. ფიქციურია სასამართლო კონტროლის მექანიზმები, ხოლო საპარლამენტო ზედამხედველობის ინსტრუმენტები იშვიათ შემთხვევაში იწვევს პოლიტიკურ თუ სამართლებრივ პასუხისმგებლობებს. რაც კიდევ უფრო მეტ შესაძლებლობას აძლევს უწყებას, დაუსჯელად, ყოველავარი ანგარიშვალდებულების გარეშე აკონტროლოს ნებისმიერი ადამიანის ცხოვრების ნებისმიერი სფერო.
ხელმომწერი ორგანიზაციები მოუწოდებენ:
საქართველოს პროკურატურას:
დაუყოვნებლივ დაიწყოს საგამოძიებო მოქმედებები გავრცელებულ ფარულ მიყურადებებთან დაკავშირებული ყველა პოტენციური დამნაშავის გამოსავლენად;
საქართველოს პარლამენტს:
აიღოს პასუხისმგებლობა უწყების კონტროლზე და დაიწყოს უსაფრთხოების სექტორის ფუნდამენტურ რეფორმაზე მსჯელობა; ეს უკანასკნელი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, იმ ფონზე, როცა მოცემულ ვითარებაში და არსებულ პოლიტიკურ კონტექსტში, საზოგადოებას არ აქვს ნდობა, რომ სახელმწიფო სათანადოდ და ობიექტურად გამოიძიებს სამსახურებრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენების ყველა შესაძლო ფაქტს.
საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს:
დროულად განიხილოს სოციალური სამართლიანობის ცენტრის მიერ 2015 წელს წარდგენილი კონსტიტუციური სარჩელი მოსამართლის ნებართვის გარეშე ელექტრონული თვალთვალის განხორციელებისა და ფარული ფოტო/ვიდეო/აუდიო გადაღების კონსტიტუციურობასთან დაკავშირებით. ასევე, 2017 წელს, 326 მოსარჩელის მიერ შეტანილი სარჩელი, რომელიც ითხოვს ფარული მიყურადების არსებული ინფრასტრუქტურისა და სისტემის კონსტიტუციურ ფარგლებში მოქცევას.
ხელმომწერი ორგანიზაციები:
სოციალური სამართლიანობის ცენტრი (ყოფილი EMC)
საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველო
საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივა (GDI)
ადამიანის უფლებათა ცენტრი
უფლებები საქართველო
დემოკრატიის კვლევის ინსტიტუტი (DRI)
ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი (IDFI)
საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია
ღია საზოგადოების ფონდი
მედიაკლუბი
მაუწყებელთა ალიანსი
მედიის უფლებები
საქართველოს რეგიონული მედიის ასოციაცია - GRMA
მედიის განვითარების ფონდი
სამართლიანი არჩევნები (ISFED)
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია
საქართველოს მცირე და საშუალო სატელეკომუნიკაციო
ოპერატორთა ასოციაცია
სატელევიზიო ქსელი
ლიბერალური აკადემია - თბილისი
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, ტელეკომპანია „მთავარი არხის” ჟურნალისტემა მიხეილ სესიაშვილმა ქარტიის პირველი (ინფორმაციის სიზუსტე) და მეხუთე (არაზუსტი ინფორმაციის შესწორება) პრინციპი დაარღვია.
მის წინააღმდეგ ქარტიას პარლამენტის უმრავლესობის წევრმა და იურიდიული კომიტეტის თავმჯდომარემ, ანრი ოხანაშვილმა მომართა. სადავო ჟურნალისტური პროდუქტი ტელეკომპანიის ეთერში 2021 წლის 10 აპრილს გავიდა.
განმცხადებლის პოზიციით, ფაქტი, რომ თითქოს მისი მეუღლის მამას სახელმწიფომ მიზერულ ფასად ქონება გადასცა განმცხადებლის პარლამენტის წევრად ყოფნის პერიოდში, სიმართლეს არ შეესაბამება და საზოგადოების შეცდომაში შემყვანია.
განმცხადებელი ასევე დავობდა ქარტიის მესამე (დადასტურებული წყარო) პრინციპის დარღვევაზე, მაგრამ საბჭოს ამ ნაწილებზე დარღვევა არ დაუდგენია.
გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭო 30 ივლისს 1 საქმეს ონლაინ განიხილავს:
19:00 საათზე - ანრი ოხანაშვილი ჟანა აკოფაშვილის და მიხეილ სესიაშვილის წინააღმდეგ
სადავო ჟურნალისტური პროდუქტი ტელეკომპანიის ეთერში, 2021 წლის 10 აპრილს გავიდა. განმცხადებლის პოზიციით, ფაქტი, რომ თითქოს მისი მეუღლის მამას სახელმწიფომ მიზერულ ფასად ქონება გადასცა განმცხადებლის პარლამენტის წევრად ყოფნის პერიოდში, სიმართლეს არ შეესაბამება და საზოგადოების შეცდომაში შემყვანია.
მხარე თვლის, რომ დარღვეულია ქარტიის პირველი (ინფორმაციის სიზუსტე), მესამე (დადასტურებული წყარო) და მეხუთე (არაზუსტი ინფორმაციის შესწორება) პრინციპი.
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, ტელეკომპანია „პირველის” ჟურნალისტებს ნოდარ მელაძეს და მარიამ გაფრინდაშვილს ქარტიის პირველი (ინფორმაციის სიზუსტე), მეხუთე (არაზუსტი ინფორმაციის შესწორება) და მეთერთმეტე (ფაქტის განზრახ დამახინჯება) პრინციპები არ დაურღვევიათ.
მათ წინააღმდეგ ქარტიას ლევან დოსმიშვილმა მომართა. სადავო ჟურნალისტური პროდუქტი ტელეკომპანიის ეთერში, 2020 წლის 21 ნოემბერს გავიდა და თემქაზე მომხდარ მკვლელობას ეხებოდა.
განმცხადებლის განმარტებით, მკვლელობის დეტალებზე სიუჟეტში გადმოცემული ინფორმაცია სიმართლეს არ შეესაბამება, ჟურნალისტი კი ინფორმაციის გადასამოწმებლად მას არ დაკავშირებია.
გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, „მთავარი არხის”, გადაცემა „ნანუკა ჟორჟოლიანის შოუს”, წამყვანს ქარტიის მეშვიდე (დისკრიმინაცია) და მეათე (პირად ცხოვრებაში შეჭრა) პრინციპები არ დაურღვევია.
მის წინააღმდეგ ქარტიას ანა აფციაურმა მომართა. სადავო ჟურნალისტური პროდუქტი ტელეკომპანიის ეთერში, 2021 წლის 24 მარტს გავიდა.
განმცხადებლის განმარტებით, წამყვანმა სავარაუდო მსხვერპლის მისამართით გამოიყენა ისეთი შეფასება და დაუსვა ისეთი კითხვები, რომელიც ახდენდა მის რეტრავმირებას, უხეშად ერეოდა პირად ცხოვრებაში და საზოგადოებას ნეგატიურად განაწყობდა მის წინააღმდეგ.
გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭო 27 ივლისს 1 საქმეს ონლაინ განიხილავს:
18:00 საათზე - ლევან დოსმიშვილი TV პირველის ჟურნალისტების ნოდარ მელაძისა და მარიამ გაფრინდაშვილის წინააღმდეგ
სადავო სიუჟეტი, „ტვ პირველის” ეთერში 2020 წლის 21 ნოემბერს გავიდა და თემქაზე მომხდარ მკვლელობას ეხებოდა. განმცხადებლის განმარტებით, მკვლელობის დეტალებზე სიუჟეტში გადმოცემული ინფორმაცია სიმართლეს არ შეესაბამება, ჟურნალისტი კი ინფორმაციის გადასამოწმებლად მას არ დაკავშირებია. განმცხადებელი ასევე მიიჩნევს, რომ ჟურნალისტი ფლობდა საქმის დეტალებზე ინფორმაციას, მაგრამ განზრახ არ გაასაჯაროვა.
მხარე თვლის, რომ დარღვეულია ქარტიის პირველი (ინფორმაციის სიზუსტე), მეხუთე (არაზუსტი ინფორმაციის შესწორება) და მეთერთმეტე (ფაქტის განზრახ დამახინჯება) პრინციპი.
სხდომა გაიმართება ონლაინ, პროგრამა Zoom-ის მეშვეობით. სხდომაზე დასწრების მსურველებმა შეგიძლიათ მოთხოვნა გამოაგზავნოთ ელექტრონულ ფოსტაზე - ethicscharter@gmail.com
საქმის განხილვა ღიაა და ნებისმიერ მსურველს შეუძლია დასწრება.
2021 წლის 23 ივლისს საქართველოს მთავრობის სტრატეგიული კომუნიკაციების დეპარტამენტის უფროსმა, ნინო გიორგობიანმა გაავრცელა ვიდეომასალა, სადაც ტელეკომპანია „პირველის" ჟურნალისტი პრემიერ-მინისტრის, ირაკლი ღარიბაშვილის მშობლების სახლთან იმყოფებოდა და არასრულწლოვან შვილებს უსვამდა კითხვას.
როგორც ტელეკომპანიის წარმომადგენელმა გვითხრა, ჟურნალისტს ბავშვებთან ინტერვიუ არ ჩაუწერია. მიუხედავად ამისა, ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია დაუშვებლად მიიჩნევს ინფორმაციის მოპოვების მსგავს მეთოდს.
ქარტიის საბჭო მიიჩნევს, რომ
2021 წლის 20 ივლისს თბილისის მერმა კახა კალაძემ მედიის საქმიანობა ძალადობრივი ჯგუფების ქმედებებს შეადარა.
ჩვენ არაერთხელ გამოვთქვით შეშფოთება პოლიტიკოსების აგრესიული რიტორიკის გამო, რომლითაც საქართველოში იქმნება არასათანადო გარემო მედიაორგანიზაციებისა და ჟურნალისტების თავისუფალი მუშაობისათვის. აღნიშნული უარყოფითად აისახება ჟურნალისტთა უსაფრთხოებაზე. სწორედ მმართველი პარტიის განცხადებებით იქნა წახალისებული 5 ივლისს მედიის 53 წარმომადგენლის მიმართ ძალადობრივი ქმედებები.
ქარტია მოუწოდებს ხელისუფლების წარმომადგენლებს საკუთარი აგრესიული დამოკიდებულებით არ წაახალისონ მედიის წარმომადგენლებზე თავდასხმა და შეწყვიტონ საუბარი აზრის, სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების შემზღუდავ ნორმებზე, მხარი დაუჭირონ მედიის თავისუფლებას და გადავიდნენ საქმიანი ურთიერთობის რეჟიმზე.