ტვ მონიტორინგის ცნობით, დღეს, 25 ივლისს, ამ რეგიონული ტელეკომპანიის ჟურნალისტებს ბექა პირველსა და შოთა სადაღაშვილს დიდუბის ავტოსადგურში თავს დაესხნენ პირები, რომელთაც მგზავრებში ტვ მონიტორინგის ეთერში 23 ივლისს გასული კრიტიკული რეპორტაჟის ავტორები ამოიცნეს. რეპორტაჟში გორი თბილისისა და თბილისი-გორის მიმართულებით მოძრავ მიკროავტობუსებში არსებული მძიმე ვითარება იყო აღწერილი. თავდამსხმელებმა ჟურნალისტებს მგზავრობის საშუალება არ მისცეს და თავიდან სიტყვიერად, ხოლო შემდგომ ფიზიკურადაც დაუპირისპირდნენ. ბექა პირველს მიღებული აქვს მრავლობითი დაზიანებები, მათ შორის თავის არეში, ხოლო შოთა სადაღაშვილს ხელი აქვს ნაღრძობი. ბექა პირველს ჰოსპიტალიზაციაც დასჭირდა. ის „მთავარი არხისთვის“ მიცემულ ინტერვიუში ამბობს, რომ თავს ცუდად გრძნობს და ფეხზე დამოუკიდებლად ვერ დგება. ბექა პირველმა დაპირისპირების ამსახველი მოკლე ვიდეოს გადაღება შეძლო, სანამ მასზე ფიზიკურად იძალადებდნენ. ამ ვიდეოს დახმარებით საგამოძიებო სამსახურებს მოძალადეთა იდენტიფიცირება არ უნდა გაუჭირდეთ.

შოთა სადაღაშვილი იმყოფებოდა გასაუბრებაზე დიდუბის რაიონის პოლიციაში, საიდანაც ის სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურში გადაამისამართეს. „მთავარი არხის“ ცნობით, ამ უწყებას დაწყებული აქვს გამოძიება რამდენიმე დღის წინ, გორში მომხდარ ინციდენტზე, რომლის დროსაც ამავე რეპორტაჟზე მომუშავე ბექა პირველსა და  შოთიკო სადაღაშვილს სიტყვიერი და ფიზიკური შეურაცხყოფა მიაყენეს.

„მედიაჩეკერს“ სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმა დაუდასტურა, რომ მათ ინციდენტის მონაწილე ორივე მხარე უწყებაში გასასაუბრებლად დაიბარეს.

ქარტია საზოგადოებას და თანამდებობის პირებს შეახსენებს, რომ ჟურნალისტიკის დანიშნულება მოვლენების კრიტიკული თვალით შეფასება და მანკიერებების დღის სინათლეზე გამოტანაა. დემოკრატიულ საზოგადოებაში დაუშვებელია ჟურნალისტების დევნა და მათზე ანგარიშსწორება ჟურნალისტურ  ნამუშევრებში გამოთქმული კრიტიკული შეფასებების გამო. ჟურნალისტებისთვის პროფესიულ საქმიანობაში ხელის შეშლა საქართველოს კანონმდებლობით სისხლის სამართლის კოდექსით დასჯად ქმედებას წარმოადგენს.

ქარტია სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს ინცინდენტის სასწრაფოდ გამოძიებისაკენ მოუწოდებს.

დღეს, 25 ივლისს, მათთვის უცნობი ოთხამდე პირი თავს დაესხა სოფელ სუფსაში მყოფ “მთავარი არხის" გადამღებ ჯგუფს - ჟურნალისტ ლადო მენაბდეს და ოპერატორ მანუჩარ მჟავანაძეს. ლადო მენაბდის თქმით, თავდასხმას წინ უძღოდა სიტყვიერი შეურაცხყოფა ჯერ „მთავარი არხის“, ხოლო შემდეგ უკვე გადამღები ჯგუფის მისამართით. თავდამსხმელებმა დააზიანეს ტელეკომპანიის კუთვნილი ტექნიკა. დაზარალებულებმა ადგილზე სასწრაფო დახმარების ეკიპაჟი გამოიძახეს. ლადო მენაბდეს სამედიცინო დახმარება დასჭირდა.

ჟურნალისტებს საქართველოში ისეთ გარემოში უწევთ მუშაობა, სადაც მათ მიმართ ძალადობა წახალისებულია თვით ქვეყნის უმაღლესი ხელისუფლების წარმომადგენლების მიერ. ჟურნალისტების მიმართ ჩადენილი ათეულობით დანაშაული დღემდე გამოუძიებელია და არც მოძალადეები და ძალადობის ორგანიზატორები დასჯილან სათანადოდ.

„მედიაჩეკერის“ ინფორმაციით, სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმა უკვე დაიწყო გამოძიება ჟურნალისტურ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლის ფაქტზე (სისხლის სამართლის კოდექსის 154-ე მუხლი) და ინცინდენტში მონაწილე ორივე მხარე უწყების ბათუმის ოფისში დაიბარა.

ლადო მენაბდის ინფორმაციით, ის პოლიციაშიც იმყოფებოდა გასაუბრებაზე.

ქარტია გმობს გახშირებულ ძალადობრივ ქმედებებს ჟურნალისტთა მიმართ და სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს ამ კონკრეტული ინცინდენტის სწრაფად და ეფექტურად გამოძიებისკენ მოუწოდებს.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია 27 ივლისს, შაბათს, 3 განცხადებას განიხილავს:

12:00 სთ - ნინა გადელია “ტვ პირველის” ჟურნალისტების თამარ დოლენჯაშვილისა და ნოდარ მელაძის წინააღმდეგ.

სადავო მასალა ეთერში 2024 წლის 30 მარტს გავიდა.

განმცხადებელი დავობს ქარტიის პირველი (სიზუსტე), მე-3 (დადასტურებული წყარო), მე-5 (შესწორება) და მე-11 (ფაქტის განზრახ დამახინჯება) პრინციპების დარღვევაზე.

15:00 სთ - საქართველოს შეზღუდული შესაძლებლობის ქსელი “ტვ იმედის” ჟურნალისტის თამარ შარიქაძის წინააღმდეგ.

სადავო მასალა ეთერში 2024 წლის 5 აპრილს გავიდა.

განმცხადებელი დავობს ქარტიის პირველი, მე-5 (შესწორება) და მე-7 (დისკრიმინაცია) პრინციპების დარღვევაზე.

16:00 სთ - შორენა ლობჟანიძე, ნანა ხომასურიძე და ააიპ ,,ადამიანები ცხოველებისთვის“ თავმჯდომარე, მარინა ბერსენაძე-კაციტაძე, bpn.ge-ის ჟურნალისტის ნინი ქეთელაურის და  ambebi.ge -ს, "კვირის პალიტრას", ,,M2B” -ის  და ჟურნალის ,,გზა" არაიდენტიფიცირებული ჟურნალისტების წინააღმდეგ.

სადავო მასალა 2024 წლის 26 აპრილს გამოქვეყნდა.

განმცხადებლები დავობენ ქარტიის პირველი, მე-3 (დადასტურებული წყარო), მე-5 (შესწორება) და მე-7 (დისკრიმინაცია) პრინციპების დარღვევაზე.

ქარტიის საბჭო განცხადებებს განიხილავს და გადაწყვეტს, დაირღვა თუ არა სადავო ჟურნალისტურ პროდუქტებში ქარტიის პრინციპები.

სხდომა წარიმართება ჰიბრიდულად. საქმის განხილვა ღიაა და ნებისმიერ მსურველს შეუძლია დასწრება: თბილისი, ბაქოს ქ. #4.  ელექტორნულად დასასწრები ლინკის მისაღებად, მოგვწერეთ ქარტიის ოფიციალურ მეილზე: ethicscharter@gmail.com

მიმდინარე წლის ივლისში ირმა ზოიძემ პოლიტიკურ მოძრაობაში ჩართვის გადაწყვეტილება მიიღო, რის შემდეგაც, საბჭოსთან შეთანხმებით, პირადი განცხადებით დატოვა საბჭო და ქარტიის წევრობა შეიჩერა. აღნიშნულმა გარემოებამ უფლებამონაცვლეობის საკითხი წარმოშვა.

ირმა ზოიძეს უფლებამოსილების დარჩენილი ვადით, 2024 წლის ბოლომდე, ქარტიის წესდების შესაბამისად, “სამხრეთის კარიბჭის” რედაქტორი თინათინ ზაზაძე ჩაანაცვლებს.  

16 ივლისს ქარტიის საბჭომ განიხილა ორგანიზაცია “ქალები საერთო მომავლისთვის (WECF) საქართველოს” განცხადება რუსთავი2-ის ჟურნალისტის ნინო შუბლაძის წინააღმდეგ. 

სადავო მასალა ეთერში 2024 წლის 28 თებერვალს გავიდა. ის ეხებოდა საკითხს, თუ რას ფიქრობენ უმცირესობის უფლებების დაცვაზე პოლიტიკური პარტიები. განმცხადებლის პოზიციით, გადაცემაში “ღამის კურიერი” ჟურნალისტმა ხელი შეუწყო ქვიარ თემის მიმართ დისკრიმინაციის წახალისებას და მცდარი ტერმინების გამოყენებით დაარღვია ქარტიის მე-7 პრინციპი (დისკრიმინაცია). 

მოპასუხე მხარეს საქმეზე პოზიცია არ წარმოუდგენია.

 გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი გამოქვეყნდება მოგვიანებით.

16 ივლისს ქარტიის საბჭომ განიხილა ორგანიზაცია “ქალები საერთო მომავლისთვის (WECF) საქართველოს” განცხადება რუსთავი2-ის ჟურნალისტის ნინო შუბლაძის წინააღმდეგ. 

სადავო მასალა ეთერში 2024 წლის 28 თებერვალს გავიდა. ის ეხებოდა საკითხს, თუ რას ფიქრობენ უმცირესობის უფლებების დაცვაზე პოლიტიკური პარტიები. განმცხადებლის პოზიციით, გადაცემაში “ღამის კურიერი” ჟურნალისტმა ხელი შეუწყო ქვიარ თემის მიმართ დისკრიმინაციის წახალისებას და მცდარი ტერმინების გამოყენებით დაარღვია ქარტიის მე-7 პრინციპი (დისკრიმინაცია). 

მოპასუხე მხარეს საქმეზე პოზიცია არ წარმოუდგენია.

 გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი გამოქვეყნდება მოგვიანებით.

პარლამენტი განაგრძობს მისი თავმჯდომარის მიერ გასული წლის თებერვალში დამტკიცებული  „საქართველოს პარლამენტში მასობრივი ინფორმაციის საშუალებათა წარმომადგენლების აკრედიტაციის წესის“ გამოყენებას სადამსჯელო ინსტრუმენტად, კრიტიკული მედიის წინააღმდეგ.

რუსული კანონის დამტკიცების შემდგომ პარლამენტმა რეპრესიული მექანიზმი ახალი შემართებით აამოქმედა.

ბოლო რამდენიმე დღის განმავლობაში საკანონმდებლო ორგანომ აკრედიტაცია შეუჩერა კრიტიკული ტელემედიების - "მთავარი არხის", "ფორმულასა" და "ტვ პირველის" - სამ ჟურნალისტს.

„ტვ პირველის“ ჟურნალისტს, ნატა ქაჯაიას, აკრედიტაცია ერთი თვით „ხალხის“ ძალის დეპუტატის, სოზარ სუბარის, მიმართვის საფუძველზე, 3 ივნისს, შეუჩერდა. 

„ქართული ოცნების“ დეპუტატის, ნინო წილოსანის მოთხოვნით, 3 ივნისსავე, პარლამენტში მუშაობა ერთი თვით აეკრძალა ტელეკომპანია პირველის ჟურნალისტს ნინი ბალანჩივაძეს. ამავე დეპუტატის მოთხოვნით, 4 ივნისს აკრედიტაცია 6 თვით შეუჩერდა ტელეკომპანია „ფორმულას“ ჟურნალისტს სოფო გოზალიშვილს, რომელსაც სანქცია განმეორებით დაეკისრა.

21 მაისს აკრედიტაცია ერთი თვით შეუჩერდა "ტვ პირველის" ჟურნალისტს, მაკა ჩიხლაძეს, „ხალხის ძალის" დეპუტატის, გურამ მაჭარაშვილის მოთხოვნით, რომელიც ჟურნალისტს ინტერვიუზე ჯერ დასთანხმდა, ხოლო მოგვიანებით, მხოლოდ იმის გამო, რომ კითხვა არ მოეწონა, მისი შეწყვეტა მოითხოვა.

საგულისხმოა, რომ ოთხივე ჟურნალისტისთვის პარლამენტის აპარატიდან გაგზავნილ წერილში სანქციის მიზეზად სტანდარტულად მითითებულია შემდეგი: „პარლამენტის წევრის მიერ ინტერვიუს ჩაწერაზე უარის თქმისა, თქვენ კვლავ აგრძელებდით ინტერვიუს ჩაწერის მცდელობას და არ შეწყვიტეთ ვიდეოჩაწერა“. 

მედიასაშუალებები ეჭვობენ, რომ პარლამენტის აპარატი გადაწყვეტილებას ჟურნალისტების დასანქცირების თაობაზე მხოლოდ დეპუტატების დასმენის საფუძველზე, საქმის არსებითად განხილვის გარეშე იღებს. ჟურნალისტებს არ აქვთ შესაძლებლობა, აპარატის გადაწყვეტილება სააპელაციო ორგანოში გაასაჩივრონ.

მედიამ და სამოქალაქო საზოგადოებამ დადგენილების მიღებისთანავე გამოთქვა ეჭვი მისი დეკლარირებული მიზნის მიმართ, მოეწესრიგებინა ურთიერთობა პარლამენტის წევრებსა და ჟურნალისტებს შორის. პრაქტიკამ ეს ეჭვი დაადასტურა. პარლამენტი დადგენილებას იყენებს ბოროტად - თვითცენზურის დასანერგად, ჟურნალისტების დასაშინებლად და საპარლამენტო პროცესებისაგან მათი იზოლირებისთვის.

იმის გამო, რომ აკრედიტაცია ჟურნალისტებს სახელობითად ეძლევათ, მედიასაშუალებები ვერ ახერხებენ სანქცირებული ჟურნალისტების ჩანაცვლებას სხვა თანამშრომლებით. შედეგად, მათ ერთიდან ექვს თვემდე პერიოდის განმავლობაში არ ეძლევათ საშუალება, ინფორმაცია საკანონმდებლო ორგანოში საკანონმდებლო პროცესებში ჩართული პირველწყაროსგან მიიღონ.

ქარტიასთან ჟურნალისტები ამბობენ, რომ დადგენილების მიღების შემდეგ პარლამენტში მათ  მიმართ დამოკიდებულება და მათი სამუშაო პირობები მნიშვნელოვნად გაუარესდა.

პარლამენტი იმის ნაცვლად, რომ სხვა უწყებებს ღიაობისა და გამჭვირვალობის მაგალითს აძლევდეს, ყველა გზას მიმართავს დამოუკიდებელი და კრიტიკული მედიასაშუალებებისთვის კრიტიკული შეკითხვების დასმის შესაძლებლობის წასართმევად.

პარლამენტის წევრებს მმართველი პარტიიდან და მათთან აფილირებული პოლიტიკური ძალებიდან არ ესმით თავიანთი მანდატის არსი. მათი მთელი ძალისხმევა მიმართულია კრიტიკულ მედიასთან კონტაქტის შემცირებაზე.

დადგენილება, რომლის აღსრულებაში განსაკუთრებული  მონდომებითა და ხალისით არიან ჩართული მმართველი პარტიის ცალკეული, ოდიოზური ქცევით გამორჩეული დეპუტატები, საზოგადოებას აკარგვინებს წვდომას პარლამენტში მიმდინარე საკანონმდებლო პროცესებზე, რის მიმართაც მოქალაქეებს აქვთ ლეგიტიმური ინტერესი.

ქარტია მოუწოდებს პარლამენტის თავმჯდომარეს, უარი თქვა დადგენილების  ჟურნალისტებზე შურისძიების ინსტრუმენტად გამოყენებაზე. ქარტია მოუწოდებს პარლამენტის ეთიკის საბჭოს, იმსჯელოს პარლამენტის იმ წევრების ქცევაზე, რომლებიც რეგულარულად ავლენენ აგრესიას ჟურნალისტების მიმართ. ქარტია მოუწოდებს სახალხო დამცველს, რეაგირება მოახდინოს ამ მავნე პრაქტიკაზე, რომელიც ზღუდავს კრიტიკული მედიასაშუალებების თავისუფლებას და მათ მრავალათასიან აუდიტორიას ტოვებს ინფორმაციის გარეშე საკანონმდებლო ორგანოს საქმიანობის შესახებ.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ საინფორმაციო საიტ ,,bpn“-ის ჟურნალისტის, ნინი ქეთელაურის წინააღმდეგ განცხადება დასაშვებად ცნო. სადავო მასალა ასევე გაავრცელეს სხვა მედიებმა: ,,ამბები.ge” ,,კვირის პალიტრა“, ,,M2B” და ჟურნალი ,,გზა“. სადავო მასალა 2024 წლის 26 აპრილს გამოქვეყნდა.

განმცხადებლები არიან: შორენა ლობჟანიძე, ნანა ხომასურიძე და ააიპ ,,ადამიანები ცხოველებისთვის“ თავმჯდომარე, მარინა ბერსენაძე-კაციტაძე.

განმცხადებლის პოზიციით, ჟურნალისტმა მასალა სათაურით „აღარ აჩენენ ბავშვებს, როცა ჰყავთ ძაღლი“ არარელევანტურ არაზუსტ ინფორმაციაზე დაყრდნობით მოამზადა და გამოაქვეყნა. ხოლო სხვა მედიასაშუალებებმა ეს ინფორმაცია გადაუმოწმებლად გამოაქვეყნეს.

განმცხადებელი დავობს ქარტიის პირველი (ინფორმაციის სიზუსტე), მესამე (დადასტურებული წყარო), მეხუთე (შესწორება)  და მეშვიდე (დისკრიმინაცია) პრინციპის დარღვევაზე. 

ქარტიის საბჭო განცხადებებს ღია სხდომაზე განიხილავს და გადაწყვეტს, დაირღვა თუ არა სადავო ჟურნალისტურ პროდუქტში ქარტიის პრინციპები.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ ტელეკომპანია „მთავარი არხის” ჟურნალისტის ეკა კვესიტაძის წინააღმდეგ განცხადება დასაშვებად ცნო. განმცხადებელია „საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისია". 

სადავო მასალა 2024 წლის 2 აპრილს გავიდა ეთერში. 

განმცხადებლის პოზიციით, ჟურნალისტმა ეკა კვესიტაძემ გადაცემაში “განსხვავებული აქცენტები” ცესკოს თავმჯდომარის შესახებ ინფორმაცია მანიპულაციურად და არასწორად, გადამოწმების გარეშე გააშუქა, ასევე უგულებელყო ბავშვის უფლებების დაცვის პრინციპი.

განმცხადებელი დავობს ქარტიის პირველი (ინფორმაციის სიზუსტე), მეხუთე (შესწორება)  და მერვე (ბავშვის უფლებების დაცვა) პრინციპის დარღვევაზე. 

ქარტიის საბჭო განცხადებებს ღია სხდომაზე განიხილავს და გადაწყვეტს, დაირღვა თუ არა სადავო ჟურნალისტურ პროდუქტში ქარტიის პრინციპები.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭო 25 მაისს რამდენიმე  საქმეს განიხილავს:

11:00 საათი: WISG და თემიდა ტელეკომპანია “იმედის” ჟურნალისტების საბა ხვიჩიას და ირაკლი ჩიხლაძის წინააღმდეგ 

აღნიშნული ორგანიზაციები „იმედის“ ეთერში სხვადასხვა დროს გასული რამდენიმე მასალის შესახებ დავობენ. განმცხადებლები მიიჩნევენ, რომ „იმედის“ ჟურნალისტებმა    დაარღვიეს ქარტიის პირველი (სიზუსტე); მეშვიდე (დისკრიმინაცია) და მეთერთმეტე (ფაქტის განზრახ დამახინჯება) პრინციპები.

15:00 საათი: იოსებ ლაზარაშვილი ტელეკომპანია “პირველის” ჟურნალისტის საბა სიჭინავას წინააღმდეგ

სადავო მასალა ეთერში გავიდა 2024 წლის 6 მარტს.

განმცხადებლის მოსაზრებით, სიუჟეტში გადმოცემული ინფორმაცია არაზუსტი და გადაუმოწმებელია.

განმცხადებელი დავობს ქარტიის პირველი (სიზუსტე); მესამე (დადასტურებული წყარო); მეხუთე (შესწორება) და მერვე (ბავშვის უფლებები) პრინციპების დარღვევაზე.

საქმის განხილვა ღიაა და ნებისმიერ მსურველს შეუძლია დასწრება.