ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია აცხადებს ხელახალ კონკურსს "ქარტიის პრიზზე" მედიაკრიტიკის ნომინაციაში. ყოველწლიური ჟურნალისტური კონკურსის "ქარტიის პრიზი" პირველი დაჯილდოება შედგა 2013 წლის დეკემბერში, თუმცა გამოცხადებული ოთხი ნომინაციიდან პრიზი არ გაცემულა მედიაკრიტიკის ნომინაციაში.

ამჯერად მედიაკრიტიკის ხელშეწყობის მიზნით კონკურსი ცხადდება ორ ეტაპად: მოქმედი ჟურნალისტების/ მედიანალიტიკოსებისთვის და სტუდენტებისთვის. მთავარი კრიტერიუმები: ჟურნალისტური პროდუქტის მომზადების პროფესიული ხარისხი და ეთიკური სტანდარტები. გამარჯვებულებს ნომინირებული კონკურსანტებიდან და მათ მიერ წარმოდგენილი მასალებიდან შეარჩევს დამოუკიდებელი ჟიური. კონკურსში მონაწილეობის მისაღებად ნამუშევრების წარდგენა შეუძლია ნებისმიერ მედიასაშუალებას ან ჟურნალისტს.

მონაწილეობის მსურველმა უნდა წარადგინოს ჟურნალისტური პროდუქტი, რომელიც გამოქვეყნდა 2014 წლის 1 იანვრიდან 2014 წლის 1 ივნისამდე პერიოდში მონაწილეობის მსურველმა უნდა წარადგინოს უშუალოდ (ვიდეო, აუდიო რეპორტაჟის საეთერო ჩანაწერი ან ლინკი, სტატიის სკანირებული ვერსია ან სქრინ ვერსია) მონაწილეობის მსურველმა უნდა წარადგინოს მოკლე ავტობიოგრაფია და საკონკურსო ნაშრომის მოკლე ანოტაცია მონაწილეობის თითოეულ მსურველს შეუძლია ერთი საკონკურსო ნაშრომის წარდგენა. საკონკურსო ნაშრომი გამოქვეყნებული უნდა იყოს საქართველოს რომელიმე მედიასაშუალებაში/დამოუკიდებელ ბლოგზე. მონაწილეობის მსურველებმა უნდა გამოგზავნონ საკონკურსო ნამუშევარი (ვიდეო, აუდიო, ბეჭდური), მისი მოკლე ანოტაცია და ინფორმაცია ავტორის შესახებ , მისამართზე ethicscharter@gmail.com.

კონკურსში მონაწილეობის მისაღებად რეგისტრაციის ვადა სრულდება 2014 წლის 1 ივნისს. ნამუშევრის შეფასების კრიტერიუმები:

• თემის აქტუალობა/მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესი
• პრობლემის განსაზღვრა/გამოკვეთა, ამ პრობლემების მიზეზების/შედეგებისა და გადაჭრის გზების ძიება/წარმოდგენა.
• გამოთქმული მოსაზრებების დასაბუთება
• თხრობის სტილი და ტექნიკა
• სიძულვილის ენისა და შეუფერებელი ლექსიკის უარყოფა/ გამოუყენებლობა
• ენის ფლობა
• ქარტიის 11 დებულების ერთგულება

დამატებითი ინფორმაციისთვის გთხოვთ დაუკავშირდეთ ქარტიის აღმასრულებელ დირექტორს, თამარ რუხაძეს:
მობ: 599 40 90 31,
e-mail: ethicscharter@gmail.com
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია
მისამართი: ქ. თბილისი, კალისტრატე ცინცაძის ქ.6/7https://gweb.ge/administrator/index.php?option=content&task=edit&cid[]=29504#

საზოგადოებრივი მაუწყებლის 1 არხი, "მოამბე 20 საათზე" საქართველოს "ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ" პროექტ "ლიბერალიზმის სასწავლო ცენტრის" მუშაობის ერთი წელი შეაჯამა.

ლანჩხუთში გაზეთ "ჰო და არა-ს" ჟურნალისტთან დაკავშირებული ინციდენტის შემდეგ ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ მათი კოლეგების სოლიდარობის წერილი მიიღო.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია გაეროს ბავშვთა ფონდთან ერთად იწყებს ახალ პროექტს ქართულ მედიაში ბავშვთა საკითხების ეთიკური გაშუქების მხარდასაჭერად. პროექტი გაგრძელდება 5 თვის განმავლობაში და ის მოიცავს, როგორც მედიის მონიტორინგს, ისე სხვადასხვა აქტივობას.

26 იანვარს გაიმართა საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს სხდომა, რომელზედაც განხილული იქნა განმცხადებელ ირაკლი კორძაიას ორი განცხადება "გურია ნიუსის" ჟურნალისტების წინააღმდეგ.

კოალიცია "მედიის ადვოკატირებისათვის" ყურადღებით აკვირდება საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიასა და რადიოში მიმდინარე რეფორმირების პროცესს.

ქარტიის საბჭოს განცხადებით მიმართა განმცხადებელთა ჯგუფმა, რომელიც მიიჩნევდა, რომ ტელეკომპანია "იმედის" საზოგადოებრივ - პოლიტიკურ პროგრამათა ხელმძღვანელმა, ქარტიის წევრმა, ბაია ცანავამ დაარღვია ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის პირველი პრინციპი.

განმცხადებლების პოზიციით, პრინციპი დაირღვა სიუჟეტში - "სიმბოლოები, ინტერპრეტაციები, ანტიდასავლური განწყობები, რეალობა და მითი, გლობალიზაცია", რომელიც 2013 წლის 15 დეკემბერს გადაცემა "პანორამაში" გავიდა. საბჭომ განცხადება დასაშვებად ცნო, რის შემდეგაც სამდივნომ ის მოპასუხეს გადაუგზავნა.

ბაია ცანავამ, საპასუხოდ, საბჭოს აცნობა, რომ "პანორამის" მომდევნო, 22 დეკემბრის, გადაცემაში სადავო სიუჟეტთან დაკავშირებით წამყვანმა გააკეთა შემდეგი განმარტება: "ვიდრე დღევანდელ გადაცემას დავიწყებდეთ, წინა კვირას გასულ სიუჟეტს გამოვეხმაურები, რომელსაც საზოგადოებაში დიდი განხილვა და აზრთა სხვადასხვაობა მოჰყვა, პანორამის გუნდს ჰქონდა იდეა, გაეკეთებინა სიუჟეტი ანტიდასავლურ შიშებზე და მითებზე რაც საზოგადოების გარკვეულ ნაწილში არსებობს, გვქონდა ამოცანა, რომ გვეჩვენებინა, რომ ეს სტერეოტიპები რეალობას აბსოლუტურად მოკლებულია და არანაირი მყარი საფუძველი არ გააჩნია, სამწუხაროდ შედეგი საწინააღმდეგო გამოვიდა" ზემოაღნიშნული კომენტარი დამაკმაყოფილებლად მიიჩნია განმცხადებელმა.

იმის გამო, რომ მედიაცია შედგა, პროცედურის შესაბამისად, ქარტიის საბჭო განცხადებას ვეღარ განიხილავს.

21 დეკემბერს გაიმართა ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის წევრთა საერთო, რიგით მეხუთე, კრება. კრებაზე გამართული არჩევნების შედეგად ქარტიის საბჭოს ჰყავს სამი ახალი წევრი: ნინო ზურიაშვილი, სტუდია "მონიტორის" ხელმძღვანელი ირინა ყურუა, აჭარის ტელევიზიის საინფორმაციო სამსახურის უფროსი ნინო ნარიმანიშვილი, გაზეთ "სამხრეთის კარიბჭის" მთავარი რედაქტორი. ქარტიის საბჭო დატოვეს ზვიად ქორიძემ, ია მამალაძე, ია ბობოხიძემ. ცვლილებების შედეგად ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს შემადგენლობა ასეთია:

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს განცხადებით მიმართა მოქალაქეთა ჯგუფმა. განმცხადებლები მიიჩნევენ, რომ ვებ გვერდებმა primetimenews.ge,  news.ge და ambebi.ge ლაშა ბაქრაძის მიერ ფეისბუქის საკუთარ გვერდზე გამოქვეყნებული ფოტოს

13 ნოემბერს გაიმართა ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს სხდომა. სხდომაზე განიხილებოდა საქმე "ფოთის მაჟორიტარი დეპუტატის, ეკა ბესელიას ბიურო Tspress-ის ჟურნალისტების ელისო ჯანაშიასა და იზა სალაყაიას წინააღმდეგ".

დეპუტატის ბიურომ განცხადებით მიმართა საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს, განმცხადებელი მიუთითებდა, რომ ჟურნალისტებმა ელისო ჯანაშიამ და იზა სალაყაიამ დაარღვიეს ქარტიის პრინციპები. განცხადებას ერთვოდა 9 სადავო სტატია:
1. "ფოთის მაჟორიტარის უკანონო მოთხოვნა საკრებულოს"
2. "მაჟორიტარი და მერი საკადრო წმენდაზე ცალ-ცალკე თათბირობენ"
3. "დაპირისპირება ბესელიასა და მის ფავორიტ მერს შორის"
4. "მაჟორიტარის კადრი რესურსცენტრის უფროსად ან მერის მოადგილედ განიხილება"
5. "თვალთვალი და მუქარა სამართალდამცავთა მხილების გამო"
6. "ნეპოტიზმი და პოლიტიკური დანიშვნები ფოთის მერიაში"
7. "TSPRESS მაჟორიტარის დაუსაბუთებელ ბრალდებებს პასუხობს"
8. "იცავს თუ არა ეკა ბესელიას ფოთის პროკურორის აგარაკის წინ პოლიცია"
9. "ბესელიას ბიუროსთვის ჩამორთმეული Toyota – Prado მერის "ბავშვობის მეგობარ" მოადგილეს გადაეცა".

საერთო ჯამში. განმცხადებელი მიიჩნევდა, რომ ადგილი ჰქონდა ქარტიის პრინციპების დარღვევის 22 ფაქტს. საბჭომ იმსჯელა და მიიღო გადაწყვეტილება, რომ ქარტიის პრინციპები დაირღვა მხოლოდ სამ სტატიაში, იზა სალაყაიას მიერ ორ სტატიაში დაირღვა ქარტიის სამი პრინციპი, ხოლო ელისო ჯანაშიას მიერ ერთ სტატიაში დაირღვა ერთი პრინციპი.

English Version საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია, პროფესიონალ ჟურნალისტთა დამოუკიდებელი გაერთიანება, რომელიც ხელს უწყობს თავის

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის

მ ო ს ა ზ რ ე ბ ა

«პალიტრა ტვ-ს» ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებულ რეპორტაჟთან დაკავშირებით

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს განცხადებით მომართა მოქალაქე ციური ბაკარანძის (კვარაცხელიას) წარმომადგენელმა  შორენა კალანდიამ. განმცხადებელი მიიჩნევს, რომ 2013 წლის 5 სექტემბერს «პალიტრა ტვ-ს» ვებ-გვერდზე (www.palitratv.ge) გამოქვეყნებულ მასალაში «დაუმარხავი შვილი, რომელსაც დედა 18 წელია უხრწნელად ინახავს» (რეპორტაჟი «მეგრული» სასაფლაოებიდან) და მის თანდართულ ვიდეომასალაში «სოფელ ბაშში დედა 18 წლის გარდაცვლილი შვილის მუმიას უვლის» დარღვეული იყო ჟურნალისტური ეთიკისა და პროფესიული საქმიანობის სტანდარტები. ამ მასალების მოძებნა ახლაც შეიძლება ვებ-გვერდებზე www.ambebi.ge და www.skandal.ge

განმცხადებლის თქმით, ვიდეომასალის გამოქვეყნებამდე რამდენიმე დღით ადრე ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის სოფელ ბაშში მცხოვრები ციური ბაკარანძის (კვარაცხელიას) ოჯახს ესტუმრა ამავე მუნიციპალიტეტის სოფელ კორცხელში მცხოვრები ვეფხვია (ლადო) ჭითანავა, რომელსაც ახლდა ორი ქალბატონი და ერთი მცირეწლოვანი ბავშვი. ჭითანავამ მასპინძლებს განუმარტა, რომ ერთ-ერთი ქალბატონი მისი მეუღლე იყო, ბავშვი – მათი შვილი, ხოლო მეორე ქალბატონი იყო მეუღლის ნათესავი მაკა ქობალია. სტუმრებს სურდათ, მოენახულებინათ 18 წლის წინ გარდაცვლილი ჯონი ბაკარანძის საფლავი, თუმცა განცხადებიდან ირკვევა, რომ ჯონი ბაკარანძე არ არის დაკრძალული და მას საგანგებოდ უვლიან მშობლები. როდესაც მაკა ქობალიას ხელში ციური ბაკარანძემ რაღაც შენიშნა, მაკა ქობალიამ უთხრა: «ხომ არ გეწყინებათ, ჩემებს ვუჩვენებო».

განმცხადებელს მიაჩნია, რომ საუბარი ახლობლურად, მეგრულ ენაზე მიმდინარეობდა და ციური ბაკარანძეს არ ჰქონდა მოლოდინი, რომ ეს ეპიზოდი მედიაში მოხვდებოდა. «პალიტრა ტვ-ს» ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებული ვიდეომასალის შესახებ ციური ბაკარანძეს აცნობა შვილიშვილმა, გარდაცვლილი ჯონი ბაკარანძის შვილმა. სიტყვა «მუმია» აუდიტორიამ აღიქვა დასაცინად და გამოქვეყნებულ მასალას მოყვა არაკორექტული კომენტარები გარდაცვლილი პიროვნების და მისი მშობლების შესახებ. შორენა კალანდიას განცხადებით, შექმნილმა ვითარებამ სასოწარკვეთაში ჩააგდო მარიკა ბაკარანძე, გარდაცვლილის ქალიშვილი, რომელიც თვითმკვლელობით იმუქრებოდა, ოთახიდან არ გამოდიოდა და უნივერსიტეტში არ მიდიოდა. რედაქციამ უარი განაცხადა მასალის მოხსნაზე ვებ-გვერდიდან და კომენტარების დაბლოკვაზე. განმცხადებლის თქმით, ჟურნალისტმა მაკა ქობალიამ მოგროვებული მასალები გადასცა ჟურნალისტ ნანუკა ჟორჟოლიანს გადაცემისთვის. ამ ფაქტმა კიდევ უფრო დაამძიმა ვითარება, როგორც გარდაცვლილის მშობლების, ასევე – მისი ქალიშვილის. განმცხადებელი ამ ვითარებას აფასებს ფსიქოლოგიურ ზეწოლად ოჯახზე.

წარმოდგენილ მასალებს თან დართული აქვს მოქალაქე ვეფხვია ჭითანავას განცხადება, რომლშიც იგი განმარტავს, რომ იგი მიყვა ბაკარანძეების ოჯახში ჟურნალისტს, თუმცა მაკა ქობალიას არ წარუდგენია ბაკარანძეების ოჯახისთვის თავი «პალიტრა ტვ-ს» ჟურნალისტად, არც გადაღებაზე ნებართვა უთხოვნია და არც ის უთქვამს, რომ გადაღებული მასალა რომელიმე ინტერნეტ-საიტზე განთავსდებოდა. გარდა ამისა ვეფხვია ჭითანავა განმარტავს, რომ «პუბლიკაციაში მითითებული გარემოება, თითქოს ჩემგან გაიგო მ. ქობალიამ ჯონი ბაკარანძის ამბავი, არ შეესაბამება სიმართლეს. იგი თბილისიდან იყო ჩამოსული ამ ამბავზე სიუჟეტის მოსამზადებლად და მე ადამიანურად დახმარება შევთავაზე».

მაკა ქობალია არ არის ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის ხელმომწერი. შესაბამისად, ქარტიის საბჭო წარმოდგენილ განცხადებაზე გადაწყვეტილებას ვერ გამოიტანს. განმცხადებელს მართებულად ესმის ქარტიის საქმის წარმოების წესი და ითხოვს მოსაზრების გამოქვეყნებას. ქარტიის საბჭოს სათანადო წევრებმა მიიჩნიეს, რომ ამ საკითხზე ქარტიის საბჭომ უნდა მოამზადოს მოსაზრება.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნო დაუკავშირდა ჟურნალისტ მაკა ქობალიას და შესთავაზა, რომ მას ქარტიის საბჭოსთან ეთანამშრომლა. სამდივნოს განმეორებითი თხოვნის მიუხედავად ჟურნალისტს პასუხი არ გაუცია, რაც თვისობრივად გულისხმობს იმას, რომ ჟურნალისტმა თანამშრომლობას თავი აარიდა. ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭო უფლებამოსილია გამოაქვეყნოს საკუთარი მოსაზრება:

1. ეთიკური ჟურნალისტიკის ერთ-ერთი ფუნდამენტური პრინციპია ნებისმიერი ინფორმაციის მოპოვება მხოლოდ კეთილსინდისიერი და სამართლიანი მეთოდებით. ფარული გადაღება და იდენტობის შეცვლა ინფორმაციის მოსაპოვებლად მხოლოდ მაშინ შეიძლება განვიხილოთ «კეთილსინდისიერ და სამართლიან მეთოდად», როდესაც ინფორმაციის მოპოვების ყველა სხვა გზა ამოწურულია და საზოგადოებრივი ინტერესი მაღალია. მხოლოდ მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესი ამართლებს ინფორმაციის მოპოვების არაკეთილსინდისიერ გზას – ფარულ გადაღებას. «პალიტრა ტვ-ს» ზემოთ განხილული რეპორტაჟის მომზადებისას არანაირად შეინიშნება მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესი იმ მოვლენის მიმართ, რასაც აშუქებს ჟურნალისტი. გარდაცვლილი ჯონი ბაკარანძის ცხედრის შენახვის ისტორია არ არის ის მოვლენა, რომელმაც არსებითად შეიძლება შეცვალოს საზოგადოებრივი თვითმმართველობის გარემო, წარმოადგენს მხოლოდ პირადი ცხოვრების სფეროს. ამიტომ ჟურნალისტის წინაშე არ იდგა ფარული გადაღების მეთოდის გამოყენების გადაუდებელი აუცილებლობა.
2. საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განმარტებისას მიღწეულია შეთანხმება, რომ ფარული ჩანაწერი უნდა გამოქვეყნდეს არა ანონიმურად და ჩაწერილი ადამიანის კომენტარებითურთ, ანუ ფარული ჩაწერის შემთხვევაშიც კი ჩანაწერის გამოქვეყნებამდე ჩაწერილ რესპონდენტს უნდა მიეცეს კომენტარის გაკეთების საშუალება. ჟურნალისტმა მაკა ქობალიამ მიიჩნია, რომ უნდა ეწარმოებინა ფარული გადაღება, თუმცა მას შემდგომ ციური ბაკარანძისთვის არ უთქვამს, რომ მასალა ფარულად ჩაწერა და არ სთხოვა კომენტარი. გარდაცვლილი ჯონი ბაკარანძის ოჯახის წევრები (მშობლები და შვილი) მასალის გამოქვეყნების შემდგომ არ უნდა იგებდნენ, რომ მასალა ფარულად არის ჩაწერილი.
3. საბჭოს მიაჩნია, რომ სადავო სტატიაში ჟურნალისტმა პატივი არ სცა და სიფრთხილით არ მოეკიდა სხვა პირების პირად ცხოვრებას, მით უმეტეს როდესაც არ არსებობდა მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესი. ამ ეთიკური პრინციპის დარღვევამ გამოიწვია ისეთი კომენტარების გამოქვეყნება, რომელიც, ერთი მხრივ, შეურაცხყოფს მიცვალებულის პატივს, მეორე მხრივ კი – ფსიქოლოგიური ზემოქმედების ქვეშ ამყოფებს ოჯახის წევრებს, განსაკუთრებით გარდაცვლილი პირის ქალიშვილს. ჟურნალისტს უნდა გაეთვალისწინებინა ყველა ის რისკი, რაც ახლავს მსგავსი მასალების მომზადებასა და გამოქვეყნებას.
4. „პალიტრა ტვ“  2013 წლის 15 აპრილიდან ფლობს თანამგზავრული მაუწყებლობის ლიცენზიას და შესაბამისად ვალდებულია დაიცვას ნორმატიული აქტით – ,,მაუწყებელთა ქცევის კოდექსით“ გათვალისწინებული პრინციპები, მათ შორის კოდექსის 35-ე მუხლი, რომელიც დეტალურად განსაზღვრავს მაუწყებლის მიერ პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უზრუნველყოფისათვის წაყენებულ მოთხოვნებს. საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია მიმართავს პალიტრა ტვ-ს, რომ  სასწრაფოდ უზრუნველყოს, შესაბამისი ვიდეომასალის აღება პალიტრაTV -სა და მასთან დაკავშირებულ ვებ გვერდებიდან.