პოლიციამ დღეს, 21 ოქტომბერს, ტელეკომპანია „ფორმულას“ უკვე მესამე ჟურნალისტი, ცირა ჟვანია, დააკავა მშვიდობიანი შეკრების საქართველოს კონსტიტუციითა და საერთაშორისო სამართლით გარანტირებული უფლებით სარგებლობის გამო. პოლიცია მასაც, სავარაუდოდ, გზის გადაკეტვას ედავება.
დაკავებების სერია აჩენს ეჭვს, რომ ტელეკომპანია „ფორმულა“ მიზანშია ამოღებული და „ქართული ოცნების“ ამოცანა მისი ფუნქციონირების შეფერხებაა.
19 ოქტომბერს ტელეკომპანია „ფორმულას“ საღამოს გადაცემების წამყვანი ვახო სანაია, ხოლო 20 ოქტომბერს დღის გადაცემის წამყვანი ქეთა ციცქიშვილი დააკავეს. დღეს სოციალური მედიაზე მომუშავე ჟურნალისტის ჯერი დადგა. სასამართლომ ვახო სანაიას ექვსი, ქეთა ციცქიშვილს კი ხუთი დღით პატიმრობა მიუსაჯა. ამ „დანაშაულის“ განმეორებით ჩადენის შემთხვევაში მათ ერთ წლამდე პატიმრობა ემუქრებათ.
„ქართული ოცნება“ ვეღარ ფარავს აგრესიას კრიტიკულად განწყობილი ჟურნალისტებისა და მედიასაშუალებების მიმართ და მათთვის სხვადასხვა გზით ზიანის მიყენებას ცდილობს. „ქართულმა ოცნებამ“ მოახდინა საკანონმდებლო პროცესის ინსტრუმენტალიზაცია ოპონენტების დასათრგუნად და მისი მორჩილი პოლიცია და სასამართლო კორპუსი დიდი ენთუზიაზმით შეუდგა ახლად მიღებული უსამართლო კანონების აღსრულებას.
ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია გმობს „ქართული ოცნების“ მავნებლურ, მედიისა და სამოქალაქო საზოგადოების განადგურებისკენ მიმართულ პოლიტიკას, და ვახო სანაიასთან, ქეთა ციცქიშვილთან და ცირა ჟვანიასთან ერთად სოლიდარობას უცხადებს ყველა ჟურნალისტსა და სამოქალაქო აქტივისტს, ვისაც კი „ქართული ოცნების“ რეპრესიები ამა თუ იმ ფორმით შეეხო.
პოლიციამ დღეს, 20 ოქტომბერს, ტელეკომპანია „ფორმულას“ უკვე მეორე ჟურნალისტი, დღის გადაცემის წამყვანი, ქეთა ციცქიშვილი, დააკავა. ამის შესახებ ჟურნალისტმა ფეისბუქის პირად გვერდზე დაწერა. ტელეკომპანია „ფორმულა“ ჟურნალისტის დაკავებას განცხადებით გამოეხმაურა. სავარაუდოდ, პოლიცია ქეთი ციცქიშვილს, ისევე როგორც ვახო სანაიას, გზის გადაკეტვას ედავება.
სასამართლომ გუშინ „ფორმულას“ საღამოს გადაცემების წამყვანს, ჟურნალისტ ვახო სანაიას, 6-დღიანი პატიმრობა მიუსაჯა, სისხლის სამართლის კოდექსში საჩქაროდ შეტანილი - ორ დღეში სამი მოსმენით დამტკიცებული - ცვლილებების საფუძველზე.
„ქართული ოცნება“ განაგრძობს შეტევას დამოუკიდებელი მედიის წინააღმდეგ, მოქალაქეებისთვის შეკრების კონსტუტუციით დაცული უფლების შეზღუდვის ფონზე.
მედია „ქართული ოცნების“ სამიზნედ რჩება. მკვეთრად გაუარესებული საკანონმდებლო ჩარჩო, ძალადობრივი, სიცოცხლისა და ჯანმრთელობისათვის საფრთხის შემცველი გარემო, დაუსაბუთებელი ბრალით მაღალი ჯარიმებისა და პატიმრობის შეფარდება, სრული დაუცველობის განცდა - დღემდე ჟურნალისტების მიმართ ჩადენილი არცერთი დანაშაული არ არის გამოძიებული, ჟურნალისტებს პროფესიული მოვალეობის სრულფასოვნად შესრულებაში ხელს უშლის.
ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია პროტესტს გამოთქვამს ჟურნალისტების მიზანმიმართული დევნისა და შევიწროების გამო და სოლიდარობას უცხადებს ყველა ჟურნალისტს, ვინც „ქართული ოცნების“ რეპრესიული პოლიტიკის შედეგად დაზარალდა.
ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია „ქართულ ოცნებას“ მოუწოდებს, შეწყვიტოს კრიტიკული მედიისა და ჟურნალისტების დევნა კონსტიტუციის დარღვევით მიღებული კანონების გამოყენებით და მათ წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულები დროულად გამოიძიოს.
ტელეკომპანია „ფორმულას“ ცნობით, დღეს, ნაშუადღევს, პოლიციამ „ფორმულას“ წამყვანი, ჟურნალისტი ვახო სანაია დააკავა.
პოლიცია მას, სავარაუდოდ, გუშინ, 18 ოქტომბერს, გზის გადაკეტვას ედავება და მისი დევნისთვის სისხლის სამართლის კოდექსში ახლად შეტანილ ცვლილებებს იყენებს.
ბოლო თვეებში შემოღებული საკანონმდებლო ცვლილებებით „ქართული ოცნება“ თანმიმდევრულად ზღუდავს სივრცეს სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლებისათვის და მოქალაქეებს პრაქტიკულად ართმევს შეკრებისა და პროტესტის გამოხატვის უფლებას. ის, თუ რა ფორმით ხდება ამ ახლად მიღებული საკანონმდებლო ცვლილებების აღსრულება - „ქართული ოცნების მიმართ კრიტიკულად განწყობილი მოქალაქეების დაკავება შეუსაბამოდ მრავალრიცხოვანი საპოლიციო ჯგუფების მიერ, პოლიციელების მიერ გამოჩენილი მონდომება და სიხისტე, ცხადად აჩვენებს, რომ ამ რეპრესიული ზომების მთავარი მიზანი პროტესტის დამორჩილება და კრიტიკული ხმების ჩახშობაა.
მედია უკვე დიდი ხანია, „ქართული ოცნების“ სამიზნედაა ქცეული. ჟურნალისტებს აყენებენ ფიზიკურ და სიტყვიერ შეურაცხყოფას, ტოვებენ საარსებო რესურსების გარეშე, ყველა საშუალებით ხელს უშლიან ინფორმაციის მოპოვებასა და გავრცელებაში.
ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია სწორედ ამ კონტექსტში განიხილავს ვახო სანაიას დაკავებას და მას მედიაზე ზეწოლის კიდევ ერთ გამოვლინებად მიიჩნევს. უსამართლო კანონების საფუძველზე, რომლებიც არანაირ ლეგიტიმურ მიზანს და საზოგადოებრივ სიკეთეს არ ემსახურება, ჟურნალისტს ხელი ეშლება პროფესიული მოვალეობის შესრულებაში. ის დღეს ვერ შეძლებს „ფორმულას“ საღამოს ეთერში გადაცემის წაყვანას.
ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია სოლიდარობას უცხადებს ვახო სანაიას და ყველა ჟურნალისტს, ვინც „ქართული ოცნების“ მხრიდან დევნასა და შევიწროებას განიცდის.
ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია შსს-ს მოუწოდებს, დაუყოვნებლივ გაათავისუფლოს ვახო სანაია და მომავალშიც თავი შეიკავოს ჟურნალისტების დევნისა და მათთვის პროფესიულ საქმიანობაში ხელშეშლისგან.
გუშინ, 4 ოქტომბერს, პრეზიდენტის სასახლესთან განვითარებული მოვლენების დროს საპოლიციო ძალებმა წყლის ჭავლი, ცრემლსადენი გაზი და წიწაკის სპრეი გამოიყენეს. პროფესიული მოვალეობის შესრულების დროს დაშავდნენ ჟურნალისტები. დაიკარგა და დაზიანდა პროფესიული ტექნიკა.
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია გმობს ჟურნალისტებზე ძალადობისა და ტექნიკის ხელყოფის ყველა შემთხვევას და პროკურატურას დროული რეაგირებისკენ მოუწოდებს.
ორჯერ დაშავდა “ტვ პირველის” ოპერატორი ნიკო კოკაია. ვიდეოში ჩანს, რომ მას სუნთქვის პრობლემა შეექმნა და სამედიცინო დახმარება დასჭირდა. ოპერატორმა მუშაობა გააგრძელა, რა დროსაც მას ფეხზე, სავარაუდოდ, გაზის კაფსულა მოხვდა.
“ტვ პირველის” ჟურნალისტს ირაკლი ბახტაძეს პირდაპირ ეთერში მუშაობისას დამიზნებით ესროლეს, სავარაუდოდ, გაზის კაფსულა. ჟურნალისტი მძიმე დაზიანებისგან ჩაფხუტმა იხსნა.
პოლიციამ ფიზიკური და სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენა რადიო თავისუფლების ჟურნალისტს გიორგი დიასამიძეს. ვიდეოში ჩანს, რომ პოლიციელები ჟურნალისტს აგინებენ, ხელს ჰკრავენ და ტერიტორიიდან აგდებენ. გიორგი დიასამიძეს ჰქონდა პრესის მაინდენტიფიცირებელი ნიშნები და ის პოლიციელებს ეუბნება კიდეც, რომ მედიას წარმოადგენს. თუმცა ეს გარემოება პოლიციელებს არ აჩერებს.
დოკუმენტალისტმა ფოტოგრაფმა მარიამ გიუნაშვილმა წიწაკის სპრეისგან დამწვრობა მიიღო. მან „მედიაჩეკერს“ უთხრა: „სამი სხვადასხვა მხრიდან შემესხა [წიწაკის სპრეი], წინიდან ეგრევე სახეში და გვერდებიდან მთელ სხეულზე. ხელებზე და მკლავებზე მივიღე განსაკუთრებულად დამწვრობა”.
„სტუდია მონიტორის“ გამომძიებელი ჟურნალისტის, ქეთი თუთბერიძის თქმით, კრიმინალური პოლიციის ორი თანამშრომელი მისთვის ტელეფონის წართმევას შეეცადა იმ დროს, როცა ის იღებდა, თუ როგორ მისდევდნენ პოლიციელები მოქალაქეებს დასაჭერად. პოლიციელები ჟურნალისტს უყვიროდნენ და ეჯაჯგურებოდნენ. ქეთი თუთბერიძემ პოლიციელებისგან თავი კოლეგების დახმარებით დაიხსნა.
რუსთაველის გამზირზე დრონებზე კონტროლი დაკარგეს “პროექტმა 64-მა”, “ნეტგაზეთმა” და “მაყურებელმა”. მათ დრონები ამ დრომდე არ უპოვნიათ.
აქციის მონაწილეებმა გაურკვეველი სითხე, სავარაუდოდ წიწაკის სპრეი, შეასხეს „მოამბის“ გადამღებ ჯგუფს - შალვა სუმბაძეს, ნიკა ცირიკიძეს და ვახო ლეკიაშვილს. ჟურნალისტ შალვა სუმბაძის თქმით, აქციის მონაწილეები მათგან გადაღების შეწყვეტას ითხოვდნენ. ის პირდაპირ ეთერში ჩართვისთვის ემზადებოდა და დამცავი საშუალება - აირწინაღი, მოიხსნა, რითაც თავდამსხმელებმა ისარგებლეს.
აქციის მონაწილეებმა სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს ტელეკომპანია „იმედის“ გადამღებ ჯგუფს. ჟურნალისტი პირდაპირ ეთერში ამბობს, რომ მათ მანამდე ხელითაც შეეხნენ. წამყვანის თქმით, დაზიანდა ტექნიკაც.
სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს „რუსთავი2“-ის გადამღებ ჯგუფსაც.
როგორც ქარტიისთვის არის ცნობილი, პროკურატურამ 4 ოქტომბრის აქციაზე საზოგადოებრივი მაუწყებლისა და „იმედის“ ჟურნალისტებისთვის პროფესიულ საქმიანობაში ხელის შეშლის ფაქტზე გამოძიება უკვე დაიწყო.
ქარტია პროკურატურას მოუწოდებს, ასეთივე ოპერატიულობით შეუდგეს პოლიციელების მიერ ჟურნალისტებზე განხორციელებული ძალადობის ფაქტებისა და დრონების გატაცების ფაქტების გამოძიებას და მედიასაშუალებებს დრონების დაბრუნებაში დაეხმაროს.
30 სექტებერს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიას ანტიკორუფციული ბიუროდან წერილობით აცნობეს, რომ ბიუროს დაწყებული აქვს წარმოება ორგანიზაციის საქმიანობის გრანტების შესახებ საქართველოს კანონთან შესაბამისობის დადგენის მიზნით. ამ წარმოების ფარგლებში ბიურომ ქარტიისგან გამოთხოვა სხვადასხვა კატეგორიის მოცულობითი ინფორმაცია.
გამართულად მომუშავე თვითრეგულირების ორგანო ქვეყნის მედიასექტორის მაღალგანვითარებულობისა და მაღალორგანიზებულობის მარკერია. საქართველოს, პრესის დიდი ტრადიციების მქონე დასავლური დემოკრატიების მსგავსად, უკვე 15 წელი აქვს მსგავსი ინსტიტუცია - საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია. ორგანიზაცია 2009 წელს, იმ ჟურნალისტებმა დააფუძნეს, ვისაც სურდა, საზოგადოების მიმართ მაღალი პასუხისმგებლობის გრძნობით, საუკეთესო პრაქტიკის შესაბამისად, მაღალი პროფესიული სტანდარტების დაცვით ემუშავა. მას შემდეგ ქარტია საქართველოს მედიალანდშაფტის ორგანულ ნაწილად იქცა და მედია სექტორთან ერთად ვითარდებოდა და იხვეწებოდა.
დღემდე ქარტიამ ჟურნალისტური ნამუშევრების პროფესიულ სტანდარტებთან შესაბამისობის დასადგენად 800-მდე განცხადება განიხილა. განმცხადებლებს შორის, სხვადასხვა ხელისუფლების პირობებში, იყვნენ პარლამენტის წევრები, მინისტრები და სხვა მაღალი თანამდებობის პირები, საჯარო მოხელეები, ბიზნესმენები, არასამთავრობო სექტორის წარმომადგენლები, აქტივისტები, სასულიერო პირები, მსჯავრდებულები და, რაც მთავარია, რიგითი მოქალაქეები, რაც საზოგადოების განსხვავებულ სეგმენტებში ქარტიის მიმართ მაღალ ნდობაზე მიუთითებს. მართალია, ქარტიის გადაწყვეტილებები ყველას კმაყოფილს არ ტოვებდა, ამ წლების მანძილზე ორგანიზაციის კეთილ განზრახვაში, მიუკერძოებლობასა და კეთილსინდისიერებაში ეჭვი არავის შეუტანია. ქარტიის ეს 800 გადაწყვეტილება საქართველოს მედიისთვის უძვირფასესი რესურსია, რომელიც პროფესიონალ ჟურნალისტებს და ჟურნალისტიკის ფაკულტეტების სტუდენტებს ეხმარება, გაიგონ, თუ როგორ უნდა მუშაობდეს პასუხისმგებლიანი მედია კონკრეტულ სიტუაციებში და მუშაობისას სწორი პრაქტიკით იხელმძღვანელონ.
ქარტიას წვლილი აქვს შეტანილი ქართული დემოკრატიის მშენებლობის პროცესში. ქარტია არჩევნებს პირველად 2012 წელს დააკვირდა და მას შემდეგ, წლევანდლამდე, ორგანიზაციას არჩევნები არ დაუტოვებია, წინასაარჩევნო პერიოდში მედიაგაშუქების დამოუკიდებლობის და მიუკერძოებლობის ხარისხი რომ არ შეეფასებინა, რაც, თავისთავად, უმნიშვნელოვანესი ინდიკატორი იყო იმის დასადგენად, ესა თუ ის არჩევნები კონკურენტულ და სამართლიან გარემოში ჩატარდა თუ არა.
ქარტიამ პროფესიული განვითარების მრავალი შესაძლებლობა მისცა ასეულობით ქართველ ჟურნალისტს და სტუდენტს, ჩაატარა ტრენინგები, გაუწია მათ კონსულტაცია პროფესიულ საკითხებზე, მოამზადა და გამოაქვეყნა მეგზურები და სახელმძღვანელოები. ქარტია თანამშრომლობდა უნივერსიტეტებთან და სკოლებთან, რათა ახალ თაობაში გაჩენილიყო მოთხოვნა დამოუკიდებელ და ხარისხიან ჟურნალისტიკაზე.
ამ ყველაფერს ქარტია მინიმალური რესურსებით და დიდი ენთუზიაზმით აკეთებდა. ქარტიის საბჭოს არჩეული წევრები, ქარტიის საბჭოს არჩეული თავმჯდომარეები, განცხადებებს მოხალისეობრივ საწყისებზე იხილავდნენ, ამ საქმეს უშურველად უთმობდნენ დიდ დროს და ენერგიას იმ რწმენით, რომ ყოველი გადაწყვეტილებით კიდევ ერთ აგურს დებდნენ საქართველოში უფრო მაღალპროფესიული მედიის მშენებლობაში, რომელიც უკეთ მოემსახურებოდა მეტად მედიაწიგნიერ საზოგადოებას.
„ქართული ოცნების“ რეპრესიულმა პოლიტიკამ და მის მიერ მიღებულმა შემზღუდველმა კანონებმა საფრთხის ქვეშ დააყენეს ქარტიის მომავალი. ქარტიამ დაკარგა წვდომა დასავლელ დონორებზე და იმ დახმარებაზე, რასაც წლების განმავლობაში ჟურნალისტური თემის და საზოგადოების გასაძლიერებლად იყენებდა. მედიაპროდუქტთან დაკავშირებულ, მთელ რიგ შინაარსობრივ საკითხებზე, მათ შორის, მედიაპროდუქტის სამართლიანობისა და მიუკერძოებლობის პრინციპებთან შესაბამისობაზე, მსჯელობის და ამის საფუძველზე მაუწყებლეთა სანქცირების უფლების საქართველოს ეროვნული კომუნიკაციების კომისიისთვის მინიჭებამ ძირი გამოუთხარა თვითრეგულირების კონცეფციას, რომელიც ეფუძნება არა დასჯასა და განადგურებას, არამედ კოლეგების დახმარებით შეცდომების გააზრებას, მომავალში მათ პრევენციასა და პრაქტიკის გაუმჯობესებას.
ანტიკორუფციული ბიუროს მიერ დაწყებული წარმოება პირველი პრაქტიკული ნაბიჯია ახალი კანონმდებლობის გამოყენებით ძალიან ბევრი კარგი ჟურნალისტის დიდი ძალისხმევით შექმნილი მაღალი რეპუტაციის მქონე ორგანიზაციის გასანადგურებლად.
ქარტია თავის კანონიერ უფლებებს ყველა შესაძლო სამართლებრივი გზით დაიცავს.
ივნისიდან ქარტია ისედაც მოხალისეობრივად მუშაობს, პროფესიული თემის მხარდაჭერით და ადგილობრივი შემოწირულობებით. ქარტია ცდილობს, გაუმკლავდეს „ქართული ოცნების“ მიერ ხელოვნურად შექმნილ სირთულეებს, რათა პროფესიულ თემსა და საზოგადოებას კვლავინდებურად გაუწიოს სამსახური, მისცეს მათ კომუნიკაციისა და წუხილების გაზიარების საშუალება და მიაწოდოს მათ პროფესიული აზრი მათთვის საინტერესო საკითხებზე.
ქარტია კვლავ იდგება ჟურნალისტთა უფლებების სადარაჯოზე და ძალაუფლების მქონე სტრუქტურებისგან კვლავინდებურად მოითხოვს ჟურნალისტების დევნის შეწყვეტასა და მათთვის უსაფრთხო სამუშაო პირობების უზრუნველყოფას.
„კოალიცია ცვლილებისთვის“ წევრის, გელა ხასაიას, პროცესის გასაშუქებლად თბილისის საქალაქო სასამართლოში მისული ჟურნალისტები 1 ოქტომბერსაც მანდატურების აგრესიის სამიზნედ იქცნენ.
სასამართლოს მანდატურის სამსახურის უფროსი დავით მატიაშვილი ამჯერად თავს მინდია გაბაძეს დაესხა. ჟურნალისტის თქმით, მატიაშვილმა სამჯერ სცადა მას ფიზიკურად გასწორებოდა, „წიხლის ამორტყმით და ხელის ჩაბღაუჭებით“, ორჯერ შენობაში და ერთხელ ეზოში. მანამდე დავით მატიაშვილი მინდია გაბაძეს პოლიციის გამოძახებითა და „ოთახში შეყვანით“ დაემუქრა, რომელიც ჟურნალისტმა აღიქვა, როგორც ფიზიკური ანგარიშსწორების განზრახვა. სხვა მანდატურმა მინდია გაბაძეს ორჯერ კისერში ჩაავლო ხელი.
მანამდე, 22 ივლისს, დავით მატიაშვილი დაემუქრა “პუბლიკის” რედაქტორს ზურა ვარდიაშვილს, რომელიც სასამართლოს შენობაში, ერთ-ერთ ოთახში რამდენიმე წუთით გამოკეტა.
გელა ხასაიასთვის აღკვეთის ღონისძიების სახედ პატიმრობის შეფარდებას შეხლა-შემოხლა მოჰყვა, რა დროსაც, ნატალია ჯახუტაშვილის თქმით, მანდატურმა მას ტელეფონი წაართვა. „ფორმულას“ ჟურნალისტს ტელეფონი 15 წუთის მერე, გატეხილი დაუბრუნეს.
საერთო სასამართლოების შესახებ საქართველოს ორგანულ კანონში შეტანილი ცვლილებების შედეგად, მედიას უკიდურესად შეეზღუდა სასამართლო პროცესების გაშუქების შესაძლებლობა. სასამართლოებში მათ არ აქვს მინიმალური სამუშაო პირობებიც კი, ხოლო გარემო იქ, განსაკუთრებით კი თბილისის საქალაქო სასამართლოში, მათ მიმართ უკიდურესად მტრული და საფრთხის შემცველია. ყოველ ჯერზე, როცა ჟურნალისტები სასამართლოში პროფესიულ მოვალეობას ასრულებენ, სერიოზული საფრთხე ექმნება მათ ჯანმრთელობასა და სიცოცხლეს. სასამართლოში მუშაობისას ჟურნალისტები რისკავენ თავისუფლებასაც, მაშინაც კი, როცა ისინი ძალადობისგან საკუთარი თავის ან კოლეგის დაცვას ცდილობენ.
ჟურნალისტების მიმართ ამგვარი დამოკიდებულება მიზანმიმართული დევნის ყველა ნიშანს ატარებს. ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია მოუწოდებს პროკურატურას, დაუყოვნებლივ დაინტერესდეს დავით მატიაშვილის ქცევით და კანონის ძალით აგებინოს მას პასუხი ჟურნალისტებზე ძალადობისთვის.
ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია სოლიდარობას უცხადებს ყველა ჟურნალისტს, ვინც უკიდურესად რთულ პირობებში აშუქებს სასამართლოში მიმდინარე პროცესებს.
შალვა პაპუაშვილი 9 სექტემბერს, ნაცვლად იმისა, რომ წინა საღამოს მელიქიშვილის გამზირზე „ქართული ოცნების“ მოძალადე მხარდამჭერთა ქმედებები დაეგმო და საგამოძიებო ორგანოებისგან ამ პირების გამოვლენა და კანონის მთელი სიმკაცრით დასჯა მოეთხოვა, სრულიად უსამართლოდ, „ნეტგაზეთს“ დაესხა თავს.
პაპუაშვილმა „ნეტგაზეთს“ უწოდა „გარედან დაფინანსებული პროპაგანდისტული პლატფორმა“, „ბრიუსელის მიერ დაფინანსებული“ და „მოძალადე მედია“ და ის „ქართული ოცნების“ საარჩევნო შტაბზე ძალადობრივი თავდასხმის დაორგანიზებაში დაადანაშაულა.
სამართლიან სასამართლოში იმის დამტკიცება, რომ ეს ცილისწამებაა, სულ მარტივი საქმე იქნებოდა. „ნეტგაზეთის“ მიერ გამოქვეყნებული ინფორმაციის სქრინი პაპუაშვილმა თავის პოსტს თავადვე დაურთო.
და რას ვიგებთ ამ სქრინიდან?
„ნეტგაზეთი“ წერს, რომ აქტივისტების გაერთიანებამ, „ერთობამ“, 9 სექტემბერს აქცია დააანონსა და ორგანიზატორების განცხადებას ციტირებს.
შეუძლებელია ამ სქრინიდან ადამიანმა სხვა აზრი გამოიტანოს, თუკი მიზნად აუდიტორიის შეცდომაში შეყვანას არ ისახავს და „ნეტგაზეთის“ მიმართ აგრესიის გაღვივება არ სურს.
ჟურნალისტური ქარტია შეახსენებს შალვა პაპუაშვილს, რომ მედიის მოვალეობაა, ყველა მნიშვნელოვანი მოვლენა თუ პროცესი გააშუქოს, რასაც „ნეტგაზეთი“ ჩვეული პასუხისმგებლობითა და ყურადღებით დღემდე აკეთებს, „ქართული ოცნების“ მხრიდან ძლიერი და განგრძობითი ზეწოლის მიუხედავად.
დღემდე უკანონო პატიმრობაშია „ბათუმელების/ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი მზია ამაღლობელი. „ბათუმელების/ნეტგაზეთის“ საბანკო ანგარიშები ჯერ ისევ დაყადაღებულია. გუშინ, 8 სექტემბერს, კახა კალაძის საარჩევნო შტაბის წინ, „ქართული ოცნების“ მოძალადე მხარდამჭერებმა და მათ მიმართ ლოიალურმა პოლიციელებმა „ნეტგაზეთის“ ახალგაზრდა, ქალ ჟურნალისტს პროფესიული მოვალეობის შესრულებაში შეუშალეს ხელი - სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს და ფიზიკური ძალის გამოყენებით გაიყვანეს ტერიტორიიდან.
მიუხედავად იმისა, რომ ყველა ის პირი, ვინც 8 სექტემბერს უდიერად მოექცა „ნეტგაზეთის“ ჟურნალისტს და სხვა ჟურნალისტებს ადვილად იდენტიფიცირებადია, ყველა მათგანი ჩანს ვიდეოჩანაწერებში, პროკურატურა და შინაგან საქმეთა სამინისტრო ამ ინციდენტებზე რეაგირებას არ ჩქარობს.
შალვა პაპუაშვილი კი ამ დროს ცილისმწამებლური განცხადებებით სიძულვილის გაღვივებას უწყობს ხელს და დანაშაულს ახალისებს.
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია სასტიკად გმობს „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერების მხრიდან ძალადობას ჟურნალისტებზე პოლიციის დანაშაულებრივი უმოქმედობისა და გულგრილობის ფონზე და შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაუყოვნებლივი რეაგირებისკენ, ხოლო პროკურატურას ამ ინციდენტების ეფექტურად გამოძიებისკენ მოუწოდებს.
დაუსჯელობა მოძალადეებს ახალისებს და ახალ-ახალი დანაშაულის ჩადენისკენ უბიძგებს.
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია ყველა დაზარალებულ ჟურნალისტს სოლიდარობას უცხადებს.
8 სექტემბერს, საღამოს, მელიქიშვილის გამზირზე, პროფესიულ საქმიანობაში ხელი შეუშალეს ჟურნალისტებს, რომლებიც კახა კალაძის შტაბის წინ „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერებსა და აქციის მონაწილეებს შორის დაპირისპირებას აშუქებდნენ. ადგილზე მობილიზებულმა პოლიციამ ჟურნალისტები მოძალადეებისგან არ დაიცვა და, ზოგიერთ შემთხვევაში, მათ შეურაცხყოფა თავადაც მიაყენა.
დაშავდა უნგრელი ჟურნალისტი ლასლო რობერტ მიზეში. ის სასწრაფო დახმარების მანქანით ინგოროყვას კლინიკაში გადაიყვანეს. ლასლო „მედიაჩეკერთან" ჰყვება, რომ მას ჯერ ტელეფონი წაართვეს, მერე კი სცემეს, მიუხედავად იმისა, რომ მან თავდამსხმელებს უთხრა, რომ ჟურნალისტი და უნგრეთის მოქალაქე იყო.
„ნეტგაზეთის“ ჟურნალისტი ქეთევან ხუციშვილი ამბობს, რომ პოლიციელმა მას შეაგინა და მუშაობაში ხელი შეუშალა. ქეთევან ხუციშვილი „ნეტგაზეთის“ ფეისბუქლაივში მუშაობდა, რა დროსაც დაინახა, თუ როგორ წაართვეს ტელეფონი „პუბლიკის“ ჟურნალისტს. ის მივიდა შტაბთან და იღებდა, თუ როგორ აგინებდნენ შტაბიდან გამოსულები მედიის წარმომადგენლებს და აქციის მონაწილეებს. „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერები მასაც დაემუქრნენ ტელეფონის წართმევით და არაერთხელ შეაგინეს.
ტელეფონები წაართვეს და ფიზიკურად იძალადეს „პუბლიკის“ ორ ჟურნალისტზე - ალექსანდრე ქეშელაშვილსა და ქეთო მიქაძეზე. ალექსანდრე ქეშელაშვილმა ტელეფონი მოგვიანებით კოლეგის დახმარებით დაიბრუნა. „პუბლიკა” ჯერ ისევ ეძებს მეორე ტელეფონს. მან მოუწოდა პირს, რომელმაც ქეთო მიქაძეს ტელეფონი წაართვა, ის რედაქციისათვის დაებრუნებინა.
ალექსანდრე ქეშელაშვილი „მედიაჩეკერს“ ეუბნება, რომ მას და „პუბლიკის“ კიდევ ერთ ჟურნალისტს [ქეთო მიქაძეს] ტელეფონები ფიზიკური ძალის გამოყენებით წაართვეს.
პროფესიულ საქმიანობაში ხელი შეუშალეს OC Media-ს დამფუძნებელს მარიამ ნიკურაძესაც. მან „მედიაჩეკერს“ უთხრა, რომ „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერმა მას თავზე მთელი ბოთლი წყალი დაასხა. პოლიციამ კი, იმის ნაცვლად რომ მოძალადე შეეკავებინა, მარიამ ნიკურაძეს ურჩია, სიტუაციას გარიდებოდა.
„ქართული ოცნების“ ლიდერებმა გუშინ, 3 სექტემბერს, მელიქიშვილის გამზირზე, მოქალაქეთა საპროტესტო შეძახილების ფონზე საზეიმოდ გახსნეს კახა კალაძის საარჩევნო შტაბი. ერთ ეპიზოდში „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერები და აქციის მონაწილეები ერთმანეთს სიტყვიერად დაუპირისპირდნენ, რის შემდეგაც „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერებმა აქტივისტებს უცენზურო სიტყვებით მიმართეს და შეაფურთხეს. „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერებმა აგრესია გამოხატეს ჟურნალისტის მიმართაც, რომელიც აღნიშნულ ინციდენტს იღებდა.
გამოცემა „პუბლიკას“ ცნობით, „ქართული ოცნების“ ერთმა მხარდამჭერმა გამოცემის ჟურნალისტს ხელი დაარტყა, ხოლო მეორე მხარდამჭერმა, ოდნავ მოგვიანებით, მას შეაფურთხა. ადგილზე მობილიზებულმა პოლიციელებმა ძალადობის ამ ფაქტებზე არ ირეაგირეს.
ინციდენტი ფეისბუქის პირად გვერდზე აღწერა ლიკა ზაკაშვილმა, “პუბლიკას” მთავარმა რედაქტორმა. ლიკა ზაკაშვილის თქმით, “ქართული ოცნების” მხარდამჭერებმა გუშინ მას პროფესიული მოვალეობის შეასრულებაში შეუშალეს ხელი. “ქართული ოცნების” ერთ-ერთმა მხარდამჭერმა, გაღიზიანებულმა იმით, რომ აქტივისტების მიმართ მის შეურაცხმყოფელ ქცევას ჟურნალისტი ტელეფონით იღებდა, ლიკა ზაკაშვილს ხელში ჩაარტყა, თუმცა კი მობილური ვერ გააგდებინა. ამის მერე “ქართული ოცნების” სხვა მხარდამჭერი ჟურნალისტს უკნიდან მიეპარა და შეაფურთხა.
„პუბლიკას“ გადაღებულ კადრებში კარგად ჩანან როგორც მოძალადე პირები, ისე პოლიციელები, რომელიც, ჟურნალისტის მიმართვის მიუხედავად, თავის მოვალეობას არ ასრულებენ.
მანამდე, იმავე ტერიტორიაზე, ბექა ოდიშარიამ, „ქართული ოცნების“ ყოფილმა დეპუტატმა, კითხვაზე საპასუხოდ სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენა „პუბლიკას“ ფოტოჟურნალისტს მინდია გაბაძეს. ამ ინციდენტის ამსახველი ვიდეო მინდია გაბაძემ ფეისბუქის პირად გვერდზე გაავრცელა.
ჟურნალისტების მიმართ ჩადენილი დანაშაულებისთვის დაუსჯელობა მოძალადე პირებს ახალისებს და სულ უფრო მეტი დანაშაულის ჩადენისკენ უბიძგებს. საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია „ქართულ ოცნებას“ მოუწოდებს, წერტილი დაუსვას ამგვარ პრაქტიკას, პასუხისმგებლობა აიღოს და ჟურნალისტებისთვის უსაფრთხო სამუშაო გარემო უზრუნველყოს.
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია მოუწოდებს პროკურატურას, დაუყოვნებლივ გამოიძიოს ჟურნალისტისთვის ხელშეშლისა და მასზე ფიზიკური ძალადობის ფაქტი, რომელიც სისხლისსამართლებრივი დანაშაულის ნიშნებს შეიცავს. ქარტია მოუწოდებს შსს-ს გენერალურ ინსპექციას, შეისწავლოს იმ პოლიციელების ქმედებები, რომელმაც ადგილზე სამსახურებრივი გულგრილობა გამოიჩინეს და ჟურნალისტი არ დაიცვეს. ამ პირების იდენტიფიცირება არც პროკურატურასა და არც შსს-ს არ უნდა გაუჭირდეს.
საქართველოს ჟურნალისტური ქარტია სრულ სოლიდარობას უცხადებს “პუბლიკას” და მის ჟურნალისტებს და ასევე ყველა იმ ჟურნალისტს, რომელიც ბოლო თვეების განმავლობაში “ქართული ოცნების” უშუალო მონაწილეობით თუ წამქეზებლობით სიტყვიერი და ფიზიკური თავდასხმის სამიზნე გახდა.
2012 წლის შემდეგ პირველად, საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია არ გაუწევს მონიტორინგს წინასაარჩევნო პერიოდში მედიასაშუალებების მიერ არჩევნებთან დაკავშირებული საკითხების გაშუქებას პოლიტიკური მიკერძოების გამოსავლენად და პროფესიულ სტანდარტებთან მისი შესაბამისობის დასადგენად.
„ქართული ოცნების“ მიერ მიღებულმა რეპრესიულმა კანონებმა და მის მიერ მედიის მიმართ გატარებულმა დამაზიანებელმა პოლიტიკამ მსგავსი საქმიანობის განხორციელება წელს შეუძლებელი გახადა.
„ქართული ოცნების“ მეცადინეობით ქარტიამ დაკარგა წვდომა იმ დასავლელი დონორების ფინანსებზე, რომელთა მხარდაჭერითაც ქარტია წლების განმავლობაში ახორციელებდა მედიამონიტორინგის მასშტაბურ და კომპლექსურ პროექტებს.
მედიაკონტენტის მონიტორინგი, რომელიც იძლევა არჩევნების სამართლიანობის შესაფასებლად საყურადღებო ინფორმაციას, მნიშვნელოვანია თავად მედიასაშუალებებისთვისაც, შეცდომების დასანახად და სამომავლოდ მათი გამოსწორებისთვის.
საერთაშორისო ექსპერტების ხელშეწყობით შემუშავებული მეთოდოლოგიის გამოყენებით, საარჩევნო კონტენტის მონიტორინგი ქარტიამ პირველად 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების დროს განახორციელა, ხოლო ბოლოს - 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნების წინ.
წინა მუნიციპალური არჩევნების დროს, 2021 წელს, ქარტია დააკვირდა ახალი ამბების გაშუქებას და პოლიტიკური ტოკშოუებს ექვს ნაციონალურ ტელეარხზე და ცხრა ონლაინ მედიასაშუალებაში.
ამ ეტაპისთვის ქარტია მოხალისეობრივ საწყისებზე განაგრძობს საბაზისო ფუნქციების შესრულებას, მათ შორის, მოქალაქეთა განცხადებების განხილვას პროფესიული სტანდარტების დარღვევაზე, თუმცა, ის პროექტების განხორციელებას და საზოგადოებისა და ჟურნალისტური თემისათვის ამ და სხვა საჭირო სერვისების მიწოდებას ვეღარ ახერხებს.