მივესალმებით 2017 წლის 11 დეკემბერს საქართველოს პარლამენტის დარგობრივი ეკონომიკისა და ეკონომიკური პოლიტიკის კომიტეტის გადაწყვეტილებას, რომელმაც მხარი არ დაუჭირა საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის ინიციატივით მომზადებულ კანონპროექტს „მაუწყებლობის შესახებ“ კანონში ცვლილებების შეტანის თაობაზე.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით ტელეკომპანიების "იმედის", "რუსთავი 2-ისა" და “ობიექტივის“ აგრეთვე  ონლაინ გამოცემა qiziyi.ge-ს ჟურნალისტებმა დაარღვიეს ქარტიის მე-8 პრინციპი, რომელიც მედიას ბავშვის ინტერესების დაცვას ავალდებულებს. 

საქმე ეხება 1 დეკემბერს თბილისში, ხორავას ქუჩაზე მოზარდების მკვლელობას, რომელშიც ბრალდებულები არასრულწლოვნები არიან. 4 დეკემბერს ერთ-ერთი მათგანი სამართალდამცავებს ჩაბარდა. ზემოთ აღნიშნულმა მედიასაშუალებებმა ამ თემაზე მომზადებულ მასალებში ბრალდებულის იდენტიფიცირება მოახდინეს. ამის გამო ქარტიას მომართა ნიკა გურინმა, ის მიიჩნევდა, რომ ბავშვის უფლებები დაირღვა.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, მერვე პრინციპის (ბავშვის ინტერესები) დარღვევა ყველა სადავო მასალაში დადგინდა. ხოლო qizityi.ge-ს შემთხვევაში მეშვიდე (დისკრიმინაცია) და პირველი (სიზუსტე) პრინციპები  ასევე დარღვეულულად მიიჩნიეს.

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

,,კოალიცია მედიის ადვოკატირებისთვის” მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, საგარეო საქმეთა სამინისტროს, მოახდინონ სწრაფი და ეფექტიანი რეაგირება უკრაინაში საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის, ტელეკომპანია ,,პირველის” და ,,რუსთავი 2”-ის გადამღები ჯგუფების არშეშვების გამო, რომ ჟურნალისტებს მიეცეს თავისუფლად მუშაობის საშუალება.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიას მიმართა ნიკა გურინმა, რომელიც მიიჩნევს, რომ ხუთმა მედიასაშუალებამ ეთიკური პრინციპები დაარღვია, ვინაიდან 4 დეკემბერს მათ მიერ მომზადებულ მასალებში, რომელიც ეხებოდა ხორავას ქუჩაზე მომხდარი მკვლელობის გაშუქებისას, ბრალდებული არასრულწლოვნის იდენტიფიცირება მოხდა. 

განმცხადებელი მიიჩნევს, რომ ქარტიის მე-8 პრინციპი, რომელიც ჟურნალისტს ბავშვის ინტერესების დაცვას ავალდებულებს, დარღვეულია შემდეგ გადაცემებში - "რუსთავი 2-ის" საინფორმაციო გამოშვება "კურიერი", "იმედის" საინფორმაციო გამოშვება "ქრონიკა", საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის საინფორმაციო გამოშვება "მთავარი", "ობიექტივის" საინფორმაციო გამოშვება და გამოცემა "ქიზიყი".  გამოცემა "ქიზიყთან" დაკავშირებით განმცხადებელი მე-8 მუხლის გარდა მიიჩნევს, რომ დაირღვა პირველი (სიზუსტე) და მეშვიდე (დისკრიმინაცია) პრინციპებიც.

განცხადების თანახმად, "რუსთავი 2-მა", "ობიექტივმა" და აჭარის ტელევიზიამ  ბრალდებული არასრულწლოვნის დაკავების კადრები გაუშვა ყოველგვარი სახის დაფარვის გარეშე და ნებისმიერ პირს შეეძლო მოეხდინა ბრალდებულის იდენტიფიცირება. "იმედმა" კი დაასახელა მისი სახელი და გვარი.  რაც შეეხება "ქიზიყს", განცხადების თანახმად, მან გამოაქვეყნა ხორავას ქუჩაში მომხდარ მკვლელობისთვის ძებნილი არასრულწლოვნის ფოტო წარწერით "გაიცანით, სადისტი ბავშვი!!! ჯერ ლევან დადუნაშვილი მოკლა ადგილზე ხოლო შემდეგ დავით სალარიძე დაჭრა და 12 ჭრილობა მიაყენა" 

"ჟურნალისტმა აღნიშნული პიროვნების ანონიმურობის დარღვევისას საფრთხე შეუქმნა, როგორც ბრალდებულის, ასევე მისი ოჯახის წევრების, ახლობლებისა და მეგობრების უსაფრთხოებას", - მიიჩნევს განმცხადებელი და იქვე უთითებს, რომ გათვალისწინებული არ ყოფილა ბავშვთა საკთხების გაშუქების აღიარებული სტანდარტები.

იმის გამო, რომ ხორავას ქუჩაზე მომხდარი მკვლელობის ფაქტის მიმართ არსებობს მაღალი საჯარო ინტერესი, ქარტიის საბჭო უახლოეს დღეებში განიხილავს განცხადებას.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ დასაშვებად სცნო მოქალაქე ლალი საყვარელიძის განცხადება ტელეკომპანია "იმედის" საინფორმაციო გამოშვება "ქრონიკაში გასულ მასალასთან დაკავშირებით. 21 ნოემბერს გასული სიუჟეტი ეხებოდა თბილისში, ერთ-ერთ ქუჩაზე მცხოვრებლების დაპირისპირებას კორპუსზე დაშენებული ნაგებობის გამო. მოქალაქეები ამ საქმესთან დაკავშირებით ასახელებდნენ ლალი საყვარელიძეს, რომელიც მათი ინფორმაციით თბილისის მერიის თანამშრომელია.

ქარტიას სწორედ ლალი საყვარელიძემ მიმართა. მისი განცხადების თანახმად,  ლალი საყვარელიძის შესახებ გადაუმოწმებელი ინფორმაცია გავრცელდა და "შეილახა მისი პროფესიული და კარიერული რეპუტაცია." შესაბამისად, მას მიაჩნია, რომ დარღვეულია ქარტიის პირველი (სიზუსტე), მეორე (ჟურნალისტის იძულება),  მესამე (დადასტურებული წყარო/მიჩქმალვა), მეხუთე (შესწორება) და 11( ფაქტის განზრახ დამახინჯება).

ქარტიის საბჭოს საქმეს ღია სხდომაზე განიხლავს

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ UNICEF Georgia-ს პროექტის ფარგლებში, ბავშვთა საკითხების გაშუქების შესახებ ტრენინგი ჟურნალისტიკის რესურსცენტრის ჟურნალისტებისთვის ჩაატარა. ტრენინგს ზვიად ქორიძე უძღვებოდა.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ გაეროს ბავშვთა ფონდთან ერთად მედიაწიგნიერების შესახებ დისკუსია გამართა. შეხვედრისას სკოლის დირექტორებთან და არასამთავრობო ორგანიზაციის წარმომადგენლებთან ერთად იმსჯელეს, თუ როგორ უნდა გაიზარდოს მოსწავლეების მედიაწიგნიერების დონე, რომ დიდი ინფორმაციული ნაკადის პირობებში მარტივად შეძლონ რელევანტური ინფორმაციის ყალბი ინფორმაციისგან, ან დეზინფორმაციისგან გარჩევა.

დისკუსიები ნაწილია იმ პროექტისა, რომლის ფარგლებში ასევე ტარდება მედიამონიტორინგი ბავშვთა საკითხების გაშუქებისას წარმოშობილი პრობლემების იდენტიფიცირებისთვის, ასევე გაიმართა 4 დღიანი ტრენინგები რედაქციებში

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია UNICEF Georgiaს მხარდაჭერით განხორციელებული პროექტის ფარგლებში ქარტიის წარმომადგენლები სსიპ - ქალაქ თბილისის N150 საჯარო სკოლას ეწვივნენ. შეხვედრისას გაიმართა დისკუსია თემაზე - მედია და მანიპულაცია.

შეხვედრის ფარგლებში მოსწავლეები გაეცნენ, თუ როგორ ვრცელდება ყალბი ამბები, ფოტო თუ ვიდეო მასალები. ამასთან, იმსჯელეს თუ რა მნიშვნელოვანია მედიაწიგნიერება, გავცლებული ინფორმაციის კრიტიკულად მიღება და როგორ შეიძლება მარტივად ინფორმაციის გადამოწმება.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით გაზეთ "ალიაში" გამოქვეყნებულ სტატიაში ჟურნალისტმა მაკა დეკანოსიძემ დაარღვია ქარტიის პირველი პრინციპი, რომელიც სიზუსტის დაცვას ავალდებულებს.

სადავო სტატია სახელწოდებით "ისევ ღორობა და გაუმაძღარობა" 2017 წლის 11-17 სექტემბრის ნომერში გამოქვეყნდა. მასალა ეხებოდა პროექტ "ჩექ ინ ჯორჯიას" ფარგლებში "ბლექ სი არენაზე" ბალერინა ირმა ნიორაძისა და სხვა ვარსკვლავების" კონცერტის გამართვას. სტატიის მიხედვით კანონი დაირღვა, კორუფციისა და გაფლანგვის დამადასტურებელი დოკუმენტები კი "ალიას" მიაწოდა ორგანიზაციამ "შეაჩერე კორუფცია". განმცხადებელი, გოჩა ჩხაიძე აღნიშნავდა, რომ სტატიაში როგორც ჟურნალისტი, ისე რესპონდენტი ცდილობენ მკითხველს შეუქმნან შთაბეჭდილება, რომ გოჩა ჩხაიძემ, როგორც ირმა ნიორაძის მეუღლემ, საკუთარი კომპანიის გამოყენებით მიიღო არამართლზომიერი სარგებელი კონცერტის ორგანიზებით", რაც, განმცხადებლის მტკიცებით, სიმართლეს არ შეესაბამება, ვინაიდან მისმა კომპანიამ უფრო მეტი დახარჯა კონცენრტის ორგანიზებისთვის, ვიდრე მიიღო.

საბჭომ საქმის განხილვის შემდეგ ქარტიის პირველი პრინციპის დარღვევა დაადგინა. გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოვეყნდება.

საქართველოს პარლამენტმა, პირველი მოსმენით განიხილა კანონპროექტი „მაუწყებლობის შესახებ კანონში“ ცვლილებების შეტანის თაობაზე, რომელმაც არასამთავრობო ორგანიზაციების, კერძო მაუწყებლებისა და პარლამენტის წევრების მწვავე კრიტიკა გამოიწვია. სხვადასხვა შეფასებით, წარმოდგენილი კანონპროექტი შეიცავს მაუწყებლის საქმიანობის გაუმჭვირვალეობისა და კორუფციის რისკებს, ასუსტებს მაუწყებელზე საზოგადოებრივი კონტროლის მექანიზმებს და არაკონკურენტულ გარემოს ქმნის სარეკლამო ბაზარზე.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია ყურადღებით აკვირდება თბილისში, გაბრიელ სალოსის ქუჩაზე მიმდინარე სპეცოპერაციის გაშუქებას და შეშფოთებას გამოხატავს იმ ფაქტის გამო, რომ სამართალდამცავები ვერ უზრუნველყოფენ პერიმეტრის იმგვარად დაცვას, რომ არ გასაჯაროვებულიყო მნიშვნელოვანი დეტალები სპეცრაზმელებისა და ტექნიკის განლაგებასთან დაკავშირებით, რაც საფრთხის შემცველია როგორც სპეცოპერაციაში მონაწილე პირების, ისე ადგილობრივი მოსახლეობისა და ადგილზე მყოფი ჟურნალისტების უსაფრთხოების თვალსაზრისით.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მოსაზრება საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის საკანონმდებლო ცვლილებების ინიციატივაზე

 

კომუნიკაციების ეროვნულმა კომისიამ (GNCC) საზოგადოებას საკანონმდებლო ცვლილებები რამდენიმე მიმართულებით შესთავაზა. საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის შეშფოთებას იწვევს „მაუწყებლობის შესახებ“ კანონის მე-14 და 59¹-ე მუხლებში გათვალიწინებული ცვლილებები, რომლის მიხედვითაც თვითრეგულირებიდან რეგულირებაში გადადის ამავე კანონის 56-ე მუხლის შემდეგი ნაწილები: