15 მაისი, 2025 წელი

საქმე N-780

საბჭოს თავმჯდომარე: ნანა ბიგანიშვილი

საბჭოს წევრები: ნინო გელაშვილი, ნინო რამიშვილი, ირაკლი მსხილაძე, თიკო ზაზაძე, თიკო დავაძე, საბა წიწიკაშვილი

აღწერილობითი ნაწილი

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს განცხადებით მომართა ანა კომლაძემ ტელეკომპანია “იმედის” არაიდენტიფიცირებული ჟურნალისტის წინააღმდეგ.

მოპასუხე მხარეს თავისი შეპასუხება არ წარმოუდგენია.

საქმის განხილვის თავისებურებები

საბჭოს სხდომა წარიმართა ონლაინ ფორმატში.

ქარტიის წესდების თანახმად: „საბჭოს წევრებს  საკუთარი პოზიცია განსახილველ საკითხთან დაკავშირებით შეუძლიათ გამოხატონ/საბჭოს მუშაობაში მონაწილეობა მიიღონ დისტანციური ელექტრონული საკომუნიკაციო საშუალების გამოყენებით [სოციალური ქსელი, ელექტრონული ფოსტა, ონლაინ  ვიდეო და აუდიო ზარები]“.

სხდომას ესწრებოდა განმცხადებელი ანა კომლაძე. მოპასუხე მხარე სხდომას არ დასწრებია.

სამოტივაციო ნაწილი

სადავო მასალა:

სადავო მასალა ტელეკომპანია “იმედის” ფეისბუქ გვერდზე 2025 წლის 5 მარტს გამოქვეყნდა. ის ანა კომლაძის თბილისის მერიიდან გათავისუფლებას ეხება და მასში განმცხადებელი “რადიკალური ოპოზიციის მხარდამჭერად” არის მოხსენიებული.

პირველი პრინციპი.

„ჟურნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს და საზოგადოების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინფორმაცია.“

სხდომაზე განმცხადებელმა განმარტა, რომ “იმედმა” მისი პოლიტიკური კუთვნილების შესახებ არაზუსტი, მასთან გადაუმოწმებელი, ინფორმაცია გაავრცელა.

განმცხადებლის თქმით, არასწორია მისი როგორც ოპოზიციის, მითუმეტეს რადიკალური ოპოზიციის, მხარდამჭერად წარმოჩენა.

განმცხადებელმა საბჭოს განუცხადა, რომ მისი ასე მოხსენიება დაუსაბუთებელი და გადაუმოწმებელია და რომ ის საკუთარ თავს მიაკუთვნებს არა ოპოზიციის, არამედ საქართველოს ევროინტეგრაციის მხარდამჭერთა რიცხვს.

სადავო მასალაში არ ჩანს, გაურკვეველია, თუ რას ეყრდნობა მოპასუხე მედია ანა კომლაძის მიმართ ტერმინის “რადიკალური ოპოზიციის მხარდამჭერი” გამოყენებისას. თუ “იმედის” ჟურნალისტს ჰქონდა რამე მტკიცებულება, რაც აუდიტორიას განმცხადებლის მხრიდან “რადიკალური ოპოზიციის მხარდაჭერაში” დაარწმუნებდა, ის რამე ფორმით, ფოტო-ვიდეო მასალით, თუნდაც ბმულის სახით, ასახული უნდა ყოფილიყო გამოქვეყნებულ მასალაში.

მაშინ როცა მედია პირს უარყოფით კონტექსტში წარმოაჩენს და, “იმედის” კონტექსტით, რადიკალიზმი ცალსახად უარყოფითი კონოტაციის მატარებელია, აუცილებელია ამ პირის პოზიციის ასახვა, მისთვის ბრალდებაზე პასუხის გაცემის შეთავაზება.

განსახილველ შემთხვევაში ასე არ მოხდა. მასალას არ ახლავს ანა კომლაძის პასუხი, არ ჩანს კომენტარის მოპოვების მცდელობა, რაც ცალსახად პირველი პრინციპის დარღვევაა.

ქარტიის საბჭოს არაერთხელ განუხილავს ტელეკომპანია “იმედის” წინააღმდეგ ისეთი საქმე, რომელშიც ის ხელისუფლებისადმი კრიტიკულად განწყობილ მოქალაქეებს მოიხსენიებს რადიკალური ოპოზიციის აქტივისტად თუ მხარდამჭერად.

როგორც გადაწყვეტილებაში საქმეზე - “ფორმულას” პროდიუსერი ნესტან (ნენე) დალაქიშვილი “იმედის” არაიდენტიფიცირებული ჟურნალისტის წინააღმდეგ არის აღნიშნული, ვინაიდან ანა კომლაძე საჯაროდ ხელმისაწვდომ წყაროებში არ ახდენს იდენტიფიცირებას, როგორც “რადიკალური ოპოზიციის” ან უბრალოდ “ოპოზიციის მხარდამჭერი”, მოპასუხე მედია მასაც უნდა დაკავშირებოდა და ეს ინფორმაცია მასთან უნდა გადაემოწმებინა.

განმცხადებელი სხდომაზე სადავოდ ხდიდა ასევე “იმედის” მიერ 5 მარტს მისი სამსახურიდან გათავისუფლების შესახებ ინფორმაციის გავრცელებას, მაშინ როდესაც გათავისუფლების ბრძანება ჯერ კიდევ არ არსებობდა და ის 14 მარტით თარიღდება. და იმ დროს იყო თეორიული შანსი, რომ რეორგანიზაციის მიუხედავად, ის სამსახურში მაინც დარჩენილიყო.

ქარტიის საბჭო ამ ნაწილში პრობლემად მიიჩნევს ინფორმაციის გადამოწმების სტანდარტს. მასალაში არ ჩანს, რას დაეყრდნო ტელეკომპანია “იმედი” ამ ინფორმაციის გავრცელებისას. ქარტიის საბჭო პირველი პრინციპის ფარგლებში აფასებს ჟურნალისტის მხრიდან ინფორმაციის გადამოწმების მცდელობას. ინფორმაციის გამოქვეყნებამდე მისი მაქსიმალური გადამოწმებით ჟურნალისტი უზრუნველყოფს აუდიტორიის უფლებას, მიიღოს ზუსტი და სწორი ინფორმაცია.

მოცემულ შემთხვევაში, სადავო მედიაპროდუქტში არ ჩანს ჟურნალისტის მინიმალური მცდელობაც კი, გადაამოწმოს ინფორმაცია, თუნდაც მის ადრესატთან ან საჯარო დაწესებულებაში, რაც ქარტიის სტანდარტს ეწინააღმდეგება.

ამდენად, გადაუმოწმებელი და არაზუსტი ინფორმაციის გავრცელებით ტელეკომპანია “იმედმა” დაარღვია ქარტიის პირველი პრინციპი.

მეხუთე პრინციპი.

“მედია ვალდებულია, შეასწოროს გამოქვეყნებული არსებითად არაზუსტი ინფორმაცია, რომელსაც შეცდომაში შეჰყავს საზოგადოება.”

ქარტიის პრაქტიკის თანახმად, იმისათვის, რომ ჟურნალისტს დაუდგინდეს მე-5 პრინციპის დარღვევა, აუცილებელია:

1. დადგინდეს, რომ პირველი პრინციპი დარღვეულია (არაზუსტი, დაუბალანსებელი ან გადაუმოწმებელი ინფორმაციის გავრცელება);

2. საბჭო დარწმუნდეს, რომ ჟურნალისტმა ან მედიასაშუალებამ (რომლის სახელითაც გამოქვეყნდა ჟურნალისტური პროდუქტი) გაიგო არაზუსტი, დაუბალანსებელი ან გადაუმოწმებელი ინფორმაციის გავრცელების გამო განმცხადებლის პრეტენზიის შესახებ.

3. ინფორმაცია არ შესწორდა სათანადოდ.

ქარტიის საბჭოს სამდივნომ ანა კომლაძის განცხადება სათანადო წესით გადაუგზავნა ტელეკომპანია “იმედს”. აღნიშნული ქმნის პრეზუმფციას, რომ მოპასუხისათვის ცნობილი გახდა არსებული პრეტენზიის შესახებ, რაც წარმოშობდა მის ვალდებულებას, არსებითად არაზუსტი ინფორმაცია შეესწორებინა.

საბჭო განმარტავს, რომ ჟურნალისტს ჰქონდა შესაძლებლობა და საფუძველი, მასალაში არსებული უზუსტობები შეესწორებინა, რაც არ მომხდარა.

სადავო მასალა  დღემდე ხელმისაწვდომია “იმედის” ფეისბუქ გვერდზე და მას არ აქვს არანაირი მინიშნება, რომ “ქარდში” გავრცელებული ინფორმაცია არაზუსტია.

ზემოაღნიშნულზე დაყრდნობით, ქარტიის საბჭომ მიიჩნია, რომ სადავო მასალაში ქარტიის მე-5 პრინციპი დაირღვა.

მეშვიდე პრინციპი.

“ჟურნალისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერ დისკრიმინაციის წახალისების საფრთხე; ამიტომ ყველაფერი უნდა იღონოს ნებისმიერი პირის დისკრიმინაციის თავიდან ასაცილებლად რასის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებების, ეროვნული ან სოციალური წარმოშობის საფუძველზე ან რაიმე სხვა ნიშნით.”

ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, მოპასუხე მედიამ სადავო მასალაში დაარღვია ქარტიის მე-7 პრინციპი.

მე-7 პრინციპზე მსჯელობისას ქარტიის საბჭო ყოველთვის იკვლევს დისკრიმინაციის ნიშანსა და საფუძველს.

მოცემულ შემთხვევაში, საბჭომ მიიჩნია, რომ ტელეკომპანია “იმედიმა” წაახალისა ევროკავშირში გაწევრიანების მხარდამჭერ პეტიციაზე ხელმომწერი და გათავისუფლებული საჯარო მოხელეების პოლიტიკური ნიშნით დისკრიმინაცია.

ქარტიის საბჭოს მრავალგზის აღუნიშნავს, რომ მედიას არადისკრიმინაციული გარემოს ჩამოყალიბებასა და სტერეოტიპების შემცირებაში მნიშვნელოვანი როლი აკისრია. ეთიკური პრინციპების მიხედვით, დაუშვებელია ნებისმიერი სახის დისკრიმინაცია, დაუშვებელია პირდაპირი და ირიბი დისკრიმინაციაც.

მოცემულ მასალაში ჟურნალისტი არათუ არ გაემიჯნა დისკრიმინაციულ გამონათქვამებს, არამედ თავად იყო დისკრიმინაციის წამახალისებელი. ეს ნათლად ჩანს ქარდის ქვემოთ გაკეთებულ კომენტარებში და იმ ფეისბუქ-პოსტებში, რომლებიც “ქართული ოცნების” მხარდამჭერებმა ანა კომლაძის თბილისის მერიიდან გათავისუფლებას მიუძღვნეს.

ამ ქმედებით ტელეკომპანია “იმედმა”  ხელი შეუწყო არა მხოლოდ ანა კომლაძის, არამედ ევროკავშირში გაწევრიანების ღიად მხარდაჭერისთვის სამსახურიდან გათავისუფლებული სხვა საჯარო მოხელეების სტიგმატიზაციასა და დისკრიმინაციას. ისინი სიძულვილის ენის ობიექტად აქცია, რაც სამომავლოდ შეიძლება გახდეს იმის საწინდარი, რომ ასეთმა ადამიანებმა საკუთარი პოზიციის ღიად დაფიქსირებისგან თავი შეიკავონ.

მოცემულ შემთხვევაში, მოპასუხე მედია წინააღმდეგობაში მოდის თავის სოციალურ პასუხისმგებლობასთან - მედიის ვალია, არ გაამძაფროს დისკრიმინაციული ფონი და საინფორმაციო ქმედებებით ხელი შეუწყოს საზოგადოებაში არსებული ირაციონალური განწყობებისა და ზიზღის წინააღმდეგ ბრძოლას  - რითაც არღვევს ქარტიის მე-7 პრინციპს.

მეთერთმეტე პრინციპი

“ჟურნალისტმა უმძიმეს პროფესიულ დანაშაულად უნდა მიიჩნიოს შემდეგი ქმედებები:

ფაქტის განზრახ დამახინჯება.”

ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, სადავო ქარდში დაირღვა ქარტიის მე-11 პრინციპი.

განმცხადებელი მიიჩნევს, რომ სადავო სიუჟეტი ემსახურებოდა მის განზრახ დისკრედიტაციას.

ქარტიის საბჭოს პრაქტიკით, ფაქტები განზრახ დამახინჯებულად მიიჩნევა,

როცა დგინდება, რომ:

1. ჟურნალისტმა ზუსტად იცოდა, რა იყო სწორი ინფორმაცია და, მიუხედავად ამისა, მაინც არაზუსტი ინფორმაცია გაავრცელა;

2. ობიექტური გარემოებები იძლეოდნენ დასაბუთებულ ვარაუდს, რომ ჟურნალისტმა იცოდა ნამდვილი ფაქტი და მაინც არაზუსტად გაავრცელა;

3. მედიასაშუალებების მიერ ამ თემაზე არასწორი ინფორმაციების გავრცელება ატარებს კამპანიურ და განგრძობად ხასიათს.

ქარტიის პრაქტიკის შესაბამისად, მე-11 პრინციპის დარღვევის დადგენისას მისი წინაპირობა პირველი პრინციპის დარღვევის დადგენაა. სადავო ქარდში საბჭომ პირველი პრინციპი დარღვეულად მიიჩნია.

საბჭო მიიჩნევს, რომ განსახილველ შემთხვევაში მე-11 პრინციპიც დარღვეულია, რაც პოლიტიკური მოტივებით აიხსნება.

როგორც სხდომაზე ანა კომლაძემ განაცხადა, ის მხარს უჭერს საქართველოს ევროინტეგრაციას, ეწინააღმდეგება ამ პროცესის 2028 წლამდე შეჩერების შესახებ ირაკლი კობახიძის განცხადებას, არის საჯარო მოხელეების მიერ გავრცელებულ პეტიციაზე ხელმომწერი და პროევროპული აქციების მონაწილე.

ქარტიის საბჭოს არაერთგზის განუხილავს ტელეკომპანია “იმედის” წინააღმდეგ მსგავსი საქმეები და მისთვის არ არის ახალი “იმედის” მხრიდან აქტიური მოქალაქეების დისკრედიტაციის მცდელობა მათი პოლიტიკური განწყობების გამო (იხ. გადაწყვეტილება საქმეზე - ქრისტინე ზამთარაძე თამარ ჩიკვატიას წინააღმდეგ; გადაწყვეტილება საქმეზე - გიორგი ისაკაძე გიორგი აბაზაძის წინააღმდეგ; გადაწყვეტილება საქმეზე - “ფორმულას” პროდიუსერი ნესტან (ნენე) დალაქიშვილი “იმედის” არაიდენტიფიცირებული ჟურნალისტის წინააღმდეგ; გადაწყვეტილება საქმეზე - პოლიტიკური მოძრაობა “თავისუფლების მოედანი” მეგი ნარსავიძისა და გივი კუჭავას წინააღმდეგ).

ზემოთ მოცემული მაგალითები ადასტურებს “იმედის” მხრიდან ანა კომლაძის მსგავსი პირების განზრახ დისკრედიტაციის მცდელობებს.

მოპასუხე მედია მაქსიმალურად ცდილობს, “ქართული ოცნების” პოლიტიკის მოწინააღმდეგეები რადიკალიზმსა და ოპოზიციასთან დაკავშირებით, ნეგატიურ კონტექსტში წარმოაჩინოს.

“იმედის” ჟურნალისტმა ამ ქარდით სცადა, ანა კომლაძის კრიტიკული პოზიცია, როგორც “რადიკალური ოპოზიციის მხარდამჭერის” პოზიცია, ისე წარმოეჩინა. ამით კი ხელი შეუწყო მის დისკრიმინაციას,  რაზეც მიანიშნებს “იმედის” ამ ქარდზე მომხმარებლების შეურაცხმყოფელი კომენტარების სიმრავლეც.

ამის გათვალისწინებით, საბჭომ დარღვეულად მიიჩნია ქარტიის მე-11 პრინციპი.

სარეზოლუციო ნაწილი

ტელეკომპანია “იმედის” არაიდენტიფიცირებულმა ჟურნალისტმა ქარტიის პირველი, მე-5, მე-7 და მე-11 პრინციპები დაარღვია.

16 ნოემბერი,  2024 წელი

საქმე N-764

საბჭოს თავმჯდომარე: ნანა ბიგანიშვილი

საბჭოს წევრები: ნინო რამიშვილი, მანანა ქველიაშვილი, საბა წიწიკაშვილი, თინათინ ზაზაძე, ნინო კაპანაძე

აღწერილობითი ნაწილი

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს განცხადებით მომართა ნინო შველიძემ.

მოპასუხე მხარეს თავისი შეპასუხება არ წარმოუდგენია.

საქმის განხილვის თავისებურებები

გადაწყვეტილება საბჭოს წევრებმა მიიღეს ნაწილობრივ პოზიციათა დისტანციურად გამოვლენის შედეგად.

ქარტიის წესდების თანახმად: „საბჭოს წევრებს  საკუთარი პოზიცია განსახილველ საკითხთან დაკავშირებით შეუძლიათ გამოხატონ/საბჭოს მუშაობაში მონაწილეობა მიიღონ დისტანციური ელექტრონული საკომუნიკაციო საშუალების გამოყენებით [სოციალური ქსელი, ელექტრონული ფოსტა, ონლაინ  ვიდეო და აუდიო ზარები]“.

სხდომას ესწრებოდნენ განმცხადებელი ნინო შველიძე და მისი წარმომადგენელი ნიკა მაღედანი.

სხდომაში მოპასუხე მხარეს მონაწილეობა არ მიუღია.

სამოტივაციო ნაწილი

სადავო მასალა:

ტელეკომპანია “იმედის” სადავო მასალა მათ საიტზე 2024 წლის 6 სექტემბერს გამოქვეყნდა.

სადავო ფრაზები:

სტატიის სათაური: “დონორი ორგანიზაცია „ამერიკული საბჭოს“ ხელმძღვანელი, ტიმოთი ბლაუველთი, რომელმაც დავით მათიკაშვილსა და მის ოჯახზე თავდასხმის ამსახველი ვიდეო გადაიღო და გაავრცელა, მედიას ემალება და კითხვებს არ პასუხობს”;

“ “ქართული ოცნების” დეპუტატზე, დავით მათიკაშვილსა და მის ოჯახზე რადიკალური ოპოზიციის აქტივისტის, ნინო შველიძის თავდასხმისა და მისთვის სიტყვიერი შეურაცხყოფის ამსახველი ვიდეო ამერიკული დონორი ორგანიზაცია „ამერიკული საბჭოს” დირექტორმა, ტიმოთი ბლაუველთმა გადაიღო და გაავრცელა”.

პირველი პრინციპი.

„ჟურნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს და საზოგადოების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინფორმაცია.“

ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, სადავო მასალაში დარღვეულია ქარტიის პირველი პრინციპი.

საბჭო მიიჩნევს, რომ სტატიაში განმცხადებლის ნინო შველიძის და მისი მეუღლის ტიმოთი ბლაუველთის მიმართ გამოთქმული ბრალდებები არ არის სათანადოდ გადამოწმებული:

1. სტატიაში მტკიცებით ფორმაშია, რომ ნინო შველიძე თავს დაესხა ქართული ოცნების დეპუტატს და მის ოჯახს, თუმცა სტატიაში ამის დამადასტურებელი მტკიცებულება არ არის.

2. სტატიაში მტკიცებით ფორმაში წერია, რომ თავდასხმის ვიდეო ნინო შველიძის მეუღლემ ტიმოთი ბლაუველთმა გადაიღო და გაავრცელა. ეს ინფორმაციაც არ ეყრდნობა სათანადო მტკიცებულებებს. აღნიშნული ინფორმაცია მოგვიანებით თავად ტიმოთი ბლაუველთმა გავრცელებულ განცხადებაში უარყო.

3. სტატიაში ნინო შველიძე მოხსენიებულია “რადიკალური ოპოზიციის აქტივისტად” ამ შემთხვევაშიც არ არის მითითებული შესაბამისი მტკიცებულებები.

ქარტიის საბჭომ ამავე თემაზე განიხილა იგივე განმცხადებლის განცხადება POSTV-ს ჟურნალისტის წინააღმდეგ, მიღებულ გადაწყვეტილებაში საბჭო დეტალურად აღწერს, თუ რა ქმედებები უნდა განეხორციელებინა ჟურნალისტს ამ თემის გაშუქებისას, რათა არ დაერღვია სიზუსტის პრინციპი და პატივი ეცა აუდიტორიის უფლებისთვის, მიიღოს ზუსტი, მაქიმალურად გადამოწმებული ინფორმაცია.

ყოველივე ამის გათვალისწინებით, საბჭომ მიიჩნია, რომ იმედის არაიდენტიფიცირებულმა ჟურნალისტმა, არაზუსტი და დაუბალანსებელი ინფორმაციის გავრცელებით, დაარღვია ქარტიის პირველი პრინციპი.

მეთერთმეტე პრინციპი

“ჟურნალისტმა უმძიმეს პროფესიულ დანაშაულად უნდა მიიჩნიოს შემდეგი ქმედებები:

ფაქტის განზრახ დამახინჯება.”

ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, სადავო სიუჟეტებში დაირღვა ქარტიის მე-11 პრინციპი.

ქარტიის საბჭოს პრაქტიკით, ფაქტები განზრახ დამახინჯებულად ჩაითვლება,

როცა დგინდება, რომ:

1. ჟურნალისტმა ზუსტად იცოდა, რა იყო სწორი ინფორმაცია და, მიუხედავად ამისა, მაინც არაზუსტი ინფორმაცია გაავრცელა;

2. ობიექტური გარემოებები იძლეოდნენ დასაბუთებულ ვარაუდს, რომ ჟურნალისტმა იცოდა ნამდვილი ფაქტი და მაინც არაზუსტად გაავრცელა;

3. მედიასაშუალებების მიერ ამ თემაზე არასწორი ინფორმაციების გავრცელება ატარებს კამპანიურ და განგრძობად ხასიათს.

ქარტიის პრაქტიკის შესაბამისად, მე-11 პრინციპის დარღვევის დადგენისას მისი წინაპირობა პირველი პრინციპის დარღვევის დადგენაა. მოცემულ შემთხვევაში პირველი პრინციპის ფარგლებში დადგინდა, რომ ჟურნალისტმა გაავრცელა არაზუსტი, გადაუმოწმებელი ინფორმაცია. 

მე -11 პრინციპის დადგენის ერთ-ერთ გარემოებად საბჭოს პრაქტიკით მიიჩნევა გაშუქების კამპანიურობა, როცა მედია საშუალება მცდარ ინფორმაციას განმეორებით, სხვადასხვა დროს, სხვადასხვა პლატფორმებზე აშუქებს. ასე მოხდა განსახილველ საქმესთან მიმართებაშიც. ამ თემაზე ტელეკომპანია “იმედის” ეთერში  რამდენიმე სიუჟეტი გავიდა და “იმედის” ფეისბუკ გვერდზე არაერთი ქარდი გამოქვეყნდა.

5 სექტემბერს ტელეკომპანია “იმედის” “ქრონიკის” ეთერში აღნიშნულ თემაზე 3 სიუჟეტი გავიდა (14:11 საათზე; 17:56 საათზე; 20:29 საათზე), რომლებშიც ნინო შველიძის მიერ დეპუტატის მიმართ გამოხატული უკმაყოფილება “ლიბერალურ ფაშიზმად” არის მოხსენიებული და მას “რადიკალებად შენიღბული ე.წ რიგითი მოქალაქეების” რიგში მოიხსენიებს.

6 სექტემბერს “ქრონიკის” ეთერში ამავე თემაზე კიდევ ორი სიუჟეტი გავიდა (11:12 საათზე; 15:06 საათზე), რომლებშიც “დავით მათიკაშვილსა და მის ოჯახზე თავდასხმის ამსახველი ვიდეოს” გადაღებასა და გავრცელებაში ამერიკული დონორი ორგანიზაცია „ამერიკული საბჭოს“ ხელმძღვანელსა და ილიაუნის პროფესორს ტიმოთი ბლაუველთს ადანაშაულებენ. აღნიშნული ინფორმაცია imedinews-მაც გაავრცელა.

ტელეკომპანია “იმედის” ფეისბუქ გვერდზე 5 სექტემბერს გამოქვეყნებულ ქარდზე ასახულია დავით მათიკაშვილის კომენტარი: “მიუნხენის აეროპორტში თავს დამესხა ქალბატონი, რომელმაც თავი „რიგით მოქალაქედ“ გაასაღა. როგორც მოგვიანებით გაირკვა, „რიგითი აღშფოთებული“ მოქალაქე რადიკალური ოპოზიციის აქტივისტი ნინო შველიძე აღმოჩნდა”.

“იმედმა” გაავრცელა ამ თემაზე პარლამენტის თავმჯდომარის შალვა პაპუაშვილის და ქართული ოცნების სხვა წარმომადგენლების მოსაზრებები, რომლებიც მიზნად ისახავდა ნინო შველიძის სახით (გაავრცელეს მისი ფოტო საპროტესტო აქციიდან)  “რუსული კანონის” მოწინააღმდეგე არასამთავრობო ორგანიზაციების და მათთან დაკავშირებული პირების დისკრედიტირებას.

აღნიშნული მასალების შეფასების შედეგად საბჭო მიიჩნევს, რომ განმცხადებლის მიმართ განზრახ მოხდა დაუზუსტებელი ინფორმაციის არაერთგზის გავრცელება და ამის მოტივი იყო “იმედის”, როგორც სამთავრობო პროპაგანდის გამავრცელებელი მედიის სარედაქციო პოლიტიკა.

ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით სადავო მასალაში დარღვეულია ქარტიის მე-11 პრინციპი.

სარეზოლუციო ნაწილი

“იმედის” არაიდენტიფიცირებულმა ჟურნალისტმა დაარღვია ქარტიის პირველი და მე-11 პრინციპები.

 სადავო მასალა

განცხადება

წერილი

22 სექტემბერი,  2024 წელი

საქმე N-761

საბჭოს თავმჯდომარე: ნანა ბიგანიშვილი

საბჭოს წევრები: ნინო რამიშვილი, საბა წიწიკაშვილი, თინათინ ზაზაძე, მანანა ქველიაშვილი, ნინო კაპანაძე.

აღწერილობითი ნაწილი

საქმის განხილვის თავისებურებები

გადაწყვეტილება საბჭოს წევრებმა მიიღეს პოზიციათა ნაწილობრივ დისტანციურად გამოვლენის შედეგად.

ქარტიის წესდების თანახმად: „საბჭოს წევრებს  საკუთარი პოზიცია განსახილველ საკითხთან დაკავშირებით შეუძლიათ გამოხატონ/საბჭოს მუშაობაში მონაწილეობა მიიღონ დისტანციური ელექტრონული საკომუნიკაციო საშუალების გამოყენებით [სოციალური ქსელი, ელექტრონული ფოსტა, ონლაინ  ვიდეო და აუდიო ზარები]“.

სხდომას არ დასწრებია განმცხადებელი. მასთან შეთანხმებით, საბჭომ განცხადება ნენე (ნესტან) დალაქიშვილის დაუსწრებლად განიხილა.

მოპასუხე ჟურნალისტებს სხდომაში მონაწილეობა არ მიუღიათ და არც თავიანთი შეპასუხება წარმოუდგენიათ წერილობით.

სამოტივაციო ნაწილი

სადავო მასალა:

სადავო მედიაპროდუქტი 24 აგვისტოს “იმედის” ოფიციალურ ფეისბუქ გვერდზე “ქარდის” სახით გამოქვეყნდა. მასში განმცხადებელი მოხსენიებული იყო, როგორც “ნაცმოძრაობის აქტივისტი”.

პირველი პრინციპი.

„ჟურნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს და საზოგადოების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინფორმაცია.“

განმცხადებლის პოზიციით, მცდარია მისი “ნაცმოძრაობის აქტივისტად” წარმოჩენა, ვინაიდან ის არის ჟურნალისტი,  ტელეკომპანია "ფორმულას” პოლიტიკური გადაცემების პროდიუსერი. სადავო მასალა ემსახურება მკითხველის შეცდომაში შეყვანას და ტელეკომპანია "იმედს" თავის ოფიციალურ ფეისბუქ გვერდზე გამოქვეყნებულ პოსტში ზუსტად უნდა მიეთითებინა მისი საქმიანობის შესახებ.

ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, “იმედის” ფეისბუქ პოსტით დაირღვა ქარტიის პირველი პრინციპი, რადგან მასში ნენე დალაქიშვილის შესახებ გადაუმოწმებელი ინფორმაციაა გამოტანილი, რაც აუდიტორიას არასწორ წარმოდგენას უქმნის.

წინამდებარე პრინციპი ავალდებულებს ჟურნალისტს, ინფორმაციის გამოქვეყნებამდე მაქსიმალურად გადაამოწმოს ის და ამით უზრუნველყოს აუდიტორიის უფლება, მიიღოს ზუსტი და სწორი ინფორმაცია.

საბჭომ გამოიკვლია, შესაძლებელია თუ არა საჯარო წყაროებში, განმცხადებლის საქმიანობის შესახებ, ინფორმაციის მოძიება.

ირკვევა, რომ განმცხადებლის, ნენე დალაქიშვილის ფეისბუქ გვერდზე მითითებულია მისი ამჟამინდელი სამუშაო ადგილი და ისიც, თუ რას საქმიანობდა წინა წლებში.

აქედან გამომდინარე, ჟურნალისტი ვალდებული იყო, მიეთითებინა ის სამსახურებრივი პოზიცია, რაც განმცხადებელს ღიად აქვს დაფიქსირებული.

თუ “იმედის” ჟურნალისტს ჰქონდა რამე მტკიცებულება რომ ნენე დალაქიშვილი “ნაციონალური მოძრაობის აქტივისტია” ასეთი მტკიცებულება,  ბმულის სახით მაინც უნდა მიეთითებინა გამოქვეყნებულ მასალაში და ამ ინფორმაციის გადასამოწმებლად ნესტან დალაქიშვილს დაკავშირებოდა, ვინაიდან ნესტან დალაქიშვილი საჯაროდ ხელმისაწვდომ წყაროებში არ ახდენს საკუთარი თავის იდენტიფიცირებას როგორც “ნაციონალური მოძრაობის აქტივისტი”.

ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, საბჭო მიიჩნევს, რომ “ქარდზე”  გადაუმოწმებელი ინფორმაციის გამოტანით, “იმედის” არაიდენტიფიცირებულმა ჟურნალისტმა აუდიტორიისადმი უპატივცემულობა გამოიჩინა და დაარღვია ქარტიის პირველი პრინციპი.

მეხუთე პრინციპი.

“მედია ვალდებულია, შეასწოროს გამოქვეყნებული არსებითად არაზუსტი ინფორმაცია, რომელსაც შეცდომაში შეჰყავს საზოგადოება.”

ქარტიის პრაქტიკის თანახმად, იმისათვის, რომ ჟურნალისტს დაუდგინდეს მე-5 პრინციპის დარღვევა, აუცილებელია:

1. დადგინდეს, რომ პირველი პრინციპი დარღვეულია (არაზუსტი, დაუბალანსებელი ან გადაუმოწმებელი ინფორმაციის გავრცელება);

2. საბჭო დარწმუნდეს, რომ ჟურნალისტმა ან მედიასაშუალებამ (რომლის სახელითაც გამოქვეყნდა ჟურნალისტური პროდუქტი) გაიგო არაზუსტი, დაუბალანსებელი ან გადაუმოწმებელი ინფორმაციის გავრცელების გამო განმცხადებლის პრეტენზიის შესახებ.

3. ინფორმაცია არ შესწორდა სათანადოდ.

ქარტიის სამდივნომ ნენე დალაქიშვილის განცხადება სათანადო წესით გადაუგზავნა “იმედს”. აღნიშნული ქმნის პრეზუმფციას, რომ მოპასუხისათვის ცნობილი გახდა არსებული პრეტენზიის შესახებ, რაც წარმოშობდა მის ვალდებულებას, არაზუსტი ინფორმაცია შეესწორებინა.

ამასთან, განმცხადებელმა “ქარდთან” დაკავშირებით გამოაქვეყნა ფეისბუქ სტატუსი, რომელშიც გამოთქვამს უკმაყოფილებას მისი “ნაცმოძრაობის აქტივისტად” მოხსენიების გამო და პოსტზე მონიშნულია ტელეკომპანია “იმედიც”. ეს კიდევ უფრო ზრდის  დაშვებას, რომ ტელეკომპანიამ იცოდა სადავო მასალაზე ნენე დალაქიშვილის პრეტენზიის შესახებ.

საბჭო განმარტავს, რომ ჟურნალისტს ჰქონდა შესაძლებლობა და საფუძველი, მასალაში არსებული უზუსტობები შეესწორებინა, რაც არ მომხდარა.

სადავო მასალა  დღემდე ხელმისაწვდომია “იმედის” ფეისბუქ გვერდზე და მას არ აქვს არანაირი მინიშნება, რომ “ქარდში” გავრცელებული ინფორმაცია არაზუსტია. ამასთან, საბჭოს მიერ დადგენილია ქარტიის პირველი პრინციპის დარღვევა, რაც წინამდებარე დანაწესის დარღვევის დადგენის წინაპირობაცაა.

შესაბამისად, ქარტიის საბჭო მიიჩნევს, რომ ჟურნალისტმა და გადაცემის წამყვანმა დაარღვიეს ქარტიის მე-5 პრინციპი.

მეშვიდე პრინციპი.

“ჟურნალისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერ დისკრიმინაციის წახალისების საფრთხე; ამიტომ ყველაფერი უნდა იღონოს ნებისმიერი პირის დისკრიმინაციის თავიდან ასაცილებლად რასის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებების, ეროვნული ან სოციალური წარმოშობის საფუძველზე ან რაიმე სხვა ნიშნით.”

განმცხადებლის პოზიციით, მისი ფეისბუქ სტატუსის კონტექსტის დამახინჯებულად წარმოჩენამ, მის მიმართ ნეგატიური კომენტარები გამოიწვია და მცდარი ინფორმაციის მიზანმიმართული გავრცელებით, “იმედმა” დისკრიმინაცია წაახალისა.

ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, სადავო “ქარდში” ქარტიის მე-7 პრინციპი არ დარღვეულა.

საბჭო განმარტავს, რომ დისკრიმინაციის მეტად პერსონალური ხასიათიდან გამომდინარე, საჭირო იყო ამ ნაწილში განმცხადებლის მხრიდან დამატებითი არგუმენტების, მტკიცებულებების წარმოდგენა, რათა შესაძლებელი ყოფილიყო იმის უკეთ აღქმა, თუ რა ასპექტში, რა ნიშნით მოხდა მისი დისკრიმინაცია. მოცემულ შემთხვევაში კი საბჭომ ეს ვერ დაინახა.

ამასთან, ქარტიის საბჭოს პოზიციით, “ნაცმოძრაობის აქტივისტად” შერაცხვა თავისთავად არ წარმოადგენს დისკრიმინაციის ფორმას და ამა თუ იმ პოლიტიკურ პარტიასთან დაკავშირება არ შეიძლება დისკრიმინაციის გამოხატულებად ჩაითვალოს.

ზემოაღნიშნულის გადაწყვეტილებით, საბჭო ვერ დარწმუნდა ქარტიის მე-7 პრინციპის დარღვევაში და მიიჩნია, რომ დისკრიმინაცია არ დასტურდება.

მეთერთმეტე პრინციპი.

“ჟურნალისტმა უმძიმეს პროფესიულ დანაშაულად უნდა მიიჩნიოს შემდეგი ქმედებები:

ფაქტის განზრახ დამახინჯება.”

განმცხადებელი აღნიშნავს, რომ სადავო მასალაში დამახინჯებულადაა წარმოჩენილი მისი ფეისბუქ სტატუსის კონტექსტი და “იმედმა” მიზანმიმართულად, განზრახ გაავრცელა მცდარი ინფორმაცია მისი საქმიანობის შესახებ.

საბჭომ სადავო “ქარდში” ქარტიის მე-11  პრინციპის დარღვევა დაადგინა.

ქარტიის საბჭოს პრაქტიკით,  ფაქტები განზრახ დამახინჯებულად ჩაითვლება,

თუ დადგინდა, რომ:

1. ჟურნალისტმა ზუსტად იცოდა, რა იყო სწორი ინფორმაცია და, მიუხედავად ამისა, მაინც არაზუსტი ინფორმაცია გაავრცელა;

2. ობიექტური გარემოებები იძლეოდნენ დასაბუთებულ ვარაუდს, რომ ჟურნალისტმა იცოდა ნამდვილი ფაქტი და მაინც არაზუსტად გაავრცელა;

3. მედიასაშუალებების მიერ ამ თემაზე არასწორი ინფორმაციების გავრცელება ატარებს კამპანიურ და განგრძობად  ხასიათს.

24 აგვისტოს გამოქვეყნებული სადავო “ქარდი” “იმედმა” მოამზადა ნენე დალაქიშვილის მიერ 23 აგვისტოს გამოქვეყნებულ ფეისბუქ სტატუსზე დაყრდნობით. იმედის ჟურნალისტს  დალაქიშვილის სოციალური ქსელის მთავარ გვერდზევე შეეძლო ენახა მითითება, რომ ის ტელეკომპანია “ფორმულას” თანამშრომელია და არ ახდენს თავის იდენტიფიცირებას როგორც “ნაცმოძრაობის აქტივისტი”.

ქარტიის საბჭოს პრაქტიკით, როცა საბჭო რწმუნდება, რომ, გარემოების გათვალისწინებით, ჟურნალისტს ზუსტი ინფორმაცია უნდა სცოდნოდა, მაგრამ მან მაინც არაზუსტი ინფორმაცია გაავრცელა, საბჭო დარღვეულად მიიჩნევს მე-11 პრინციპს.

მე-11 პრინციპის დადგენისას საბჭო ყოველთვის ცდილობს, გამოიკვლიოს რა განზრახვა ამოძრავებდა ჟურნალისტს არაზუსტი ინფორმაციის მიზანმიმართულად გავრცელებისას.

განსახილველ შემთხვევაში საბჭო მოტივად მიიჩნევს “იმედის”მიკერძოებულ სარედაქციო პოლიტიკას - “იმედს” ღიად აქვს გაცხადებული, რომ ის მხარს უჭერს მმართველ პარტიას და ნაციონალური მოძრაობის წინააღმდეგ იბრძვის.

ნესტან დალაქიშვილი განსაკუთრებით აქტიურია სოციალურ ქსელში და მისი აქტივობების უმრავლესობა მიმართულია არსებული ხელისუფლების კრიტიკისკენ.

“იმედის” ჟურნალისტმა ამ “ქარდით” სცადა, ნენე დალაქიშვილის კრიტიკული პოსტები როგორც “ნაციონალური მოძრაობის აქტივისტის” პოზიცია, ისე წარმოეჩინა. ამით კი ხელი შეუწყო მის დისკრედიტაციას, რაზეც მიანიშნებს “იმედის” ამ “ქარდზე” მომხმარებლების შეურაცხყმოფელი კომენტარების სიმრავლე ნენე დალაქიშვილის, როგორც “ნაციონალების აქტივისტის” მისამართით.

აქედან გამომდინარე, საბჭოს გადაწყვეტილებით, სადავო “ქარდში” დარღვეულია ქარტიის მე-11 პრინციპი.

სარეზოლუციო ნაწილი

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე:

“იმედის” არაიდენტიფიცირებულმა ჟურნალისტმა დაარღვია ქარტიის პირველი, მე-5 და მე-11 პრინციპები, ხოლო მე-7 პრინციპის დარღვევა არ დადგინდა.

განცხადება

სადავო მასალა